استخوان کونئیفرم

 آناتمی استخوان کونئیفرم :

استخوان های میخی مجموعه ای از سه استخوان در قسمت داخلی پا هستند ؛ بنام های استخوان میخی داخلی، میخی میانی و میخی جانبی. این سه استخوان با استخوان ناویکولار در قسمت پشت ، و با استخوان های متاتارسال 1، 2 و 3 درجلو ارتباط مفصلی دارند و در کنار استخوان میخی جانبی، استخوان مکعبی قرار دارد. در میان استخوان های میخی ، میخی داخلی بزرگ ترین و میخی میانی کوچک ترین  می باشد. استخوان میخی داخلی و جانبی جلوتر از میخی میانی واقع شده اند. تمام استخوان های میخی در شکل گیری شکل قوس عرضی پا مشارکت دارند.

استخوان میخی داخلی :

استخوان کونئیفرم

(os cuneiforme mediale) یا به سادگی اولین استخوان میخی، بزرگترین استخوان از هر سه استخوان دیگر است، با چهار استخوان مفصل می شود ؛ استخوان ناویکولار، استخوان میخی میانی و استخوان های متاتارسال اول و دوم. استخوان میخی داخلی به عنوان محل قرار  گرفتن دو عضله مهم قوس پا؛ عضلات تیبیالیس قدامی و پرونئوس لونگوس عمل می کند.

استخوان میخی میانی :

(os cuneiforme intermedium) که به استخوان میخی دوم یا خط میخی میانی نیز معروف است، کوچکترین استخوان میخی است. بین استخوان های میخی جانبی و میانی قرار دارد. خط میخی میانی با چهار استخوان مفصل می شود ؛ استخوان ناویکولار، استخوان های میخی داخلی و جانبی و استخوان متاتارسال دوم.

استخوان میخی جانبی :

(os cuneiforme laterale) به عنوان استخوان میخی سوم یا جانبی نیز شناخته می شود. با چهار استخوان ؛ میخی میانی، استخوان مکعبی، استخوان ناویکولار و استخوان متاتارسال سوم مفصل می شود. استخوان میخی جانبی به عنوان محل اتصال دو ماهیچه عمل می کند ؛ عضله تیبیالیس خلفی ،که روی استخوان وارد می شود، اما عضله فلکسور هالوسیس برویس از آن منشاء می گیرد.

شکستگی های استخوان کونئیفرم:

شکستگی های استرسی کونئیفرم در ورزشکاران از آسیب های شایع محسوب میشود، با این حال ؛ شکستگی استخوان های میخی بسیار نادر هستند و کم اتفاق می افتد و در اکثر مواقع به علت سقوط جسم سنگین روی پا این عارضه بوجود می آید. معمولا شکستگی استخوان های میخی همراه با سایر شکستگی ها و یا در رفتگی در قسمت میانی پا اتفاق میافتد. هنگامی که با شکستگی های دیگر اتفاق می افتد، استخوان میخی داخلی بیشتر از استخوان میخی میانی یا جانبی  آسیب می بیند. از علائم شکستگی میتوان درد و تورم در قسمت میانی پا ، عدم توانایی تحمل وزن و همچنین تغییر رنگ و کبودی در امتداد کف پا را نام برد. در طی یک مطالعه وتحقیق انجام شده ، طی یک دوره ده ساله، 30 مورد شکستگی خط میخی شناسایی شد که دو سوم آن مربوط به خط میخی داخلی بود.

انواع مختلفی از شکستگی های خط میخی وجود دارد که درمان آنها متفاوت است ؛

  1. شکستگی های خارج مفصلی
  2. شکستگی های داخل مفصلی
  3. شکستگی جداشده یا بیرون زدگی.

در شکستگی خارج مفصلی استخوان کونئیفرم اگر مفاصل درگیر نباشند، و میزان کمی جابجایی وجود داشته باشد، درمان میتواند بدون جراحی انجام شود. اگر شکستگی داخل مفصلی باشد، بسته به میزان و شدت جابجایی ، درمان ممکن است بدون جراحی یا با جراحی باشد. اگرمیزان جابجایی بیشتراز 2 میلی متر باشد، برای جلوگیری از ارتریت و همچنین هم ترازی مفصل باید جراحی انجام شود.

شکستگی های جدا شده در استخوان های میخی بسیار نادر هستند و تنها  1.7 درصد از شکستگی های میانی پا را تشکیل میدهند. از هشت مورد شکستگی جدا شده در استخوان میخی که گزارش شده تنها پنج مورد از این موارد ناشی از ضربه با انرژی بالا یا ضربه مستقیم به قسمت میانی پا بوده است و سه مورد دیگر نتیجه ی انحراف بیش از حد پا، خم شدن بیش از حد کف پا، و افتادن با پا در حالت خم شدن کف پا  بوده است.

شکستگی در استخوان میخی میانی که معمولا  یک آسیب نسبتا پیچیده است و روی مفصل پا و مچ پا تأثیر می گذارد و به ندرت به عنوان یک آسیب مجزا رخ می دهد. تشخیص به دلیل ماهیت پیچیده ی ساختار های آناتومیک استخوان پا دشوار است به خصوص شکستگی های جدا شده ی بدون جابجایی،که ممکن است بدلیل تأخیر در درمان، بیماران را نادیده بگیرد. وجود یک آسیب پیچیده تر در استخوان های اطراف ممکن است شکستگی های خط میخی را پنهان کند.

شکستگی در استخوان میخی داخلی هم از نوع شکستگی جدا شده و معمولا بدون جابجایی و پایداراست ، بنابراین میتوان آنها را با بی حرکتی 6 تا 8 هفته ای با گچ گرفتن به صورت محافظه کارانه درمان کرد. از سوی دیگر، شکستگی های جابجا شده باید به صورت داخلی ثابت شوند و در صورت لزوم، جا اندازی شود پس امکان جراحی وجود دارد.

جوش نخوردن بعد از شکستگی در استخوان میخی داخلی یک عارضه بسیار نادر است و تنها یک مورد گزارش شده. جابجایی قطعات شکسته شده، ناپایداری خط شکستگی، و بافت نرم ممکن است همگی به جوش نخوردن استخوان کمک میکند. جوش نخوردن ممکن است حتی در شکستگی های استخوان میخی میانی هم ایجاد شود، به خصوص درشکستگی های با قطعات جابجا شده. خوشبختانه در کلینیک دکتر فرشید مالکی به وسیله ی دستگاه شاک ویو فوکوس این مورد قابل درمان است، چرا که این دستگاه قابلیت بهبود و تسریع جوش خوردن استخوان ها را دارد.