شکستگی استخوان کف پا (متاتارس) از علائم تا درمان

استخوان های کف و پنجه پا در راه رفتن نقش مهمی را ایفا میکنند. تقریبا یک چهارم کل استخوان های بدن انسان در این قسمت ها هستند. شکستگی استخوان های کف پا Metatarsals و انگشتان پا Phalanges گرچه دردناکند ولی بندرت ناتوانی عمدی ای برای فرد ایجاد میکنند. این شکستگی ها در اغلب اوقات بدون نیاز به عمل جراحی بهبود میابند. شکستگی های کف پا از مشکلات مهم استخوان و مفاصل بوده و وظیفه تشخیص و درمان های جراحی و غیر جراحی بیمار مبتلا، به عهده پزشک ارتوپد است.

آناتومی کف پا

جلوترین استخوان های پا آنهایی هستند که در انگشتان پا قرار دارند. هر انگشت پا سه استخوان دارد که به آنها Phalanx میگویند، بجز انگشت شست که از دو Phalanx تشکیل شده است. در پشت سر این استخوان ها، استخوان های دیگری وجود دارند که کف پا را تشکیل میدهند. این استخوان ها را Metatars میگویند. برای هر انگشت در کف پا یک متاتارس وجود دارد. متاتارس ها کلفت تر و بلندتر از فالانکس ها هستند.

انواع شکستگی های کف پا

یکی از انواع شکستگی های کف پا شکستگی های استرسی در متاتارس ها است. این شکستگی ها خود را بصورت ترک های ریزی در سطح استخوان نشان میدهند و معمولاً به علت افزایش ناگهانی شدت یا مدت راه رفتن و دویدن بخصوص حین تمرینات سخت ورزشی و نظامی ایجاد میشوند. روش ها نامناسب تمرین یا تغییر سطح زمینی که ورزش در آن انجام میشود هم ممکن است از دیگر عوامل ایجاد این شکستگی باشند.
گاهی اوقات خط شکستگی کف پا بصورت کامل است و استخوان به دو قسمت تبدیل میشود. این قطعات ممکن است نسبت به یکدیگر بدون جابجایی بوده یا جابجا شوند. این شکستگی ها معمولاً بدنبال افتادن اجسام سنگین روی پا یا به دنبال پیچ خوردن کف پا بوجود میایند.
گاهی اوقات بدنبال پیچ خوردن مچ و کف پا تاندونی که به قسمت پشتی متاتارس پنجم ( خارجی ترین متاتارس) متصل است تحت کشش ناگهانی قرار گرفته و موجب میشود تکه بزرگی از استخوان که به این تاندون متصل است از بقیه تنه متاتارس کنده و جدا شود.

علائم شکستگی های کف پا

درد، تورم و خونمردگی از مهم ترین علائم شکستگی های کف پا هستند. بدنبال شکستگی راه رفتن بسیار دردناک میشود. تشخیص این شکستگی ها معمولا بوسیله رادیوگرافی از کف پا و دیدن استخوان شکسته شده در عکس مربوطه است.

درمان شکستگی های کف پا

اولین اقدامی که خود بیمار باید بعد از شکستگی کف پا و قبل از مراجعه به پزشک انجام دهد اینست که از گذاشتن پا روی زمین اجتناب کرده و پا را با کیسه پلاستیکی حاوی خرده های یخ سرد کند. سرما موجب کاهش تورم و خونریزی بیشتر میشود. سرد کردن را بیش از 20 دقیقه ادامه ندهید. درمان اصلی شکستگی های استرسی استراحت و ممانعت از ادامه تمرینات سخت بمدت 4-3 هفته است. بعد از آن میتوانید مجدداً ولی این بار به آرامی به فعالیت بدنی قبلی برگردید.
در شکستگی های کامل استخوان های کف پا اگر شکستگی جابجا باشد ابتدا توسط پزشک معالج جااندازی شده و سپس روی کل پا و ساق یک گچ کوتاه گرفته میشود. پا معمولاً بین 2-1 ماه بسته به محل شکستگی در گچ میماند. بیمار معمولاً میتواند با گچ خود راه برود مگر پزشک ارتوپد دستور دیگری بدهد. بندرت برای جااندازی و درمان شکستگی های کف پا نیاز به عمل جراحی پیدا میشود.