تزریق کورتون
اگر مبتلابه روماتیزم مفصلی یا آرتروز هستید، حتماً با داروهایی تحت نام استروئید یا کورتون آشنایی دارید. بدن در برابر عفونتهای داخلی با التهاب کردن عکسالعمل نشان میدهد. برای مثال، سیستم دفاعی بدن برای مقابله با باکتریهای مضر و ویروسها در یک ناحیهای از بدن، مقدار اضافی مایع خاصی تولید میکند که باعث تورم، کبودی و گرمای غیرطبیعی در آن ناحیه میشود.
در بیماریهایی چون بیماریهای مفصلی، سیستم ایمنی بدن این التهاب را به دلیل تشخیص اشتباه (آنچنانکه خود نوعی بیماری است) نشان میدهد و اعضای بدن را اشتباهاً بهعنوان ویروس تشخیص داده و این تشخیص اشتباه ممکن به یک ضرر غیرقابلجبران برای شخص بیمار بیانجامد. در مواردی ازجمله مورد یادشده از کورتونها کار گرفته میشود، تزریق کورتون برای اینکه مایع تولیدشده را از بین ببرند نیست بلکه برای این است که میزان این عکسالعملهای اشتباه را کاهش دهند.
چرا کورتون تزریق میکنند؟
در ناحیهای موردنظر از بدن جهت کاهش التهاب و درد ناشی از آن؛ تزریق کورتون در جهت کاهش این درد مفید واقع میشود. تزریق کورتون درد شدیدی به همراه دارد، اما درد شدیدتر و طاقتفرسای ناشی از سایش و بیماریهای مفصلی شما را ناچار میکند تا تزریق کورتون را بجای آن قبول کنید. مچ دستها، ستون فقرات، مفاصل شانه و زانو، لگن، آرنج و… نواحی شایع تزریق کورتون هستند. بیشترین استفاده از کورتون در جهت درمان آرتروز میباشد.
مشکلات و بیماریهای دیگری نیز وجود دارد که تزریق کورتون برای درمان آنها مفید واقع شود، بهعنوانمثال: نقرس، پلانتار فاسیا، التهاب تاندونها و… که هرکدام این موارد از بیماریهای مفصلی بهحساب میآیند.
نقرس:
نقرس که به بیماری ثروتمندان نیز معروف است، یک نوع پیچیده از بیماریهای مفصلی است که معمولاً در مفصل شست پا مشاهدهشده است. معمولاً کسانی که به نقرس مبتلا شدهاند، در نیمهشب، احساس دردی همچون سوختن انگشت شست پا از خواب بیدار شدهاند. نقرس بهطور ناگهانی و پیشبینینشده حمله میکند، که مثال آن سوختن انگشت پا گفتهشده و این درد در حدی است که شخص را از خواب بیدار میکند، یعنی زمانی که اوج کند درد شدید آن ظاهرشده و شخص با مراجعه به دکتر میداند که در این مدتزمان چه بیماری خطرناک و دردناکی در بدن او پنهانشده بود.
اگرچه حمله نقرس بهاندازه حمله سرطانی خطرناک و کشنده نیست و قابلتوقف است اما خطر آن در این است که از همان ابتدا دردی را از خود انعکاس نمیدهد و اگر در مراحل ابتدایی درد آن در گمان فرد یک درد طبیعی و عادی قلمداد شود و به آن رسیدگی نشود بهمرورزمان به مفاصل مجاور خود نیز رشد کرده و آنها را نیز از وجود مضر خود متأثر میکند. خوردن غذاهای پروتئینی زیاد مانند گوشت، ازجمله عوامل ابتلا به نقرس است. تزریق کورتون راهحل سریع برای کاهش درد ناشی از بیماریهای مزمن و التهابی ازجمله نقرس و کاهش تجمع التهابهای اضافی است.
لوپوس چیست؟
لوپوس یک بیماری التهابی و مزمن است که در قسمت بدن میتواند به وجود آید. چون این بیماری التهابات داخل بدن را میتواند شامل شود، کورتون خوراکی نیز امکان تجویز برای آن را دارد.
اثرات تزریق کورتون و مشکلات آن
- تغییر رنگ جلد در مجاورت محل تزریق
- احتمال میرود که تاندون متصل به آن مفصل ضعیف و یا حتی قطع شود!
- ضرر رساندن به بافتهای عصبی مرتبط
- درد مفصلی موقت
- متضرر کردن استخوانهای مجاور ناحیه تحت تزریق
- و…
آنگونه که اثرات مخرب تزریق کورتون نیز ایجاب میکند، حداکثر 3 الی 4 بار در سال تزریق میشود. شاید برایتان سؤال پیشآید که برای تزریق کورتون به چه دکتری مراجعه کنیم؟ با در نظر داشت پیچیدگی تزریق و آموزشدیدگی پزشک در آن بخش، اکثر متخصصین میتوانند این تزریق را انجام دهند.شما میتوانید به؛ پزشک عمومی، متخصص روماتولوژی، متخصص درد، ارتوپد و جراحان ورزشی نیز مراجعه کنید.
آیا تزریق کورتون تنها روش استفاده از آن است؟
قبل از که به این سؤال پاسخ دهیم، باید مفهوم بیماریهای خود ایمنی را بدانیم. بیماریهای خود ایمنی بیماریهاییاند که در آن، سیستم ایمنی بدن، حجرات خود را با حجرات بیگانه بهاشتباه گرفته و اقدام به از بین بردن آنان میکند. مثالی از بیماریهای خود ایمنی التهاب است که به کارکرد آن تعریف کوتاهی ارائه شد. و به همین دلیل این بیماریها را بیماریهای خود ایمنی یا التهابی میگویند.
اثر تزریق کورتون در بدن نیز کاهش التهاب است تا از زیادشدن مایع اضافی در ناحیه التهابی جلوگیری کند. اگرچه در ادامه توضیح میدهیم که تنها راه استفاده از کورتون تزریق آن نیست، بلکه تزریق کورتون، از دو جمله دو نوع آن است که به شکل موضعی استفاده میشوند. موضعی یعنی از آن در محل موردنظر(در اینجا التهاب) استفاده شود. استفاده از کورتون به شکل موضعی، مؤثرترین، کم عارضه ترین و بهینهترین روش استفاده از آن است. روشهای دیگر استفاده از کورتون از قرار ذیل میباشند:
استفاده از کورتون به شکل خوراکی
شکل خوراکی کورتون میتواند قرص و یا شربت باشد. در بیماری خود ایمنی و التهابی ازجمله لوپوس و نقرس، از کورتون خوراکی استفاده میشود. بهعنوان نمونه از کورتون خوراکی میتوان به بتامتازون اشاره کرد.همانگونه که ذکر شد؛ تزریق کورتون نیز روشی دیگر از استفاده آن است. ازجمله آمپولهای کورتون میتوان پردنیزولون را نام برد. پردنیزولون که ازجمله کورتونهای مصنوعی است، هم به شکل خوراکی و هم به شکل تزریقی یافت میشود. شاید برایتان سؤال پیش آید که لوپوس و نقرس چیست؟
استفاده از کورتون در قالب قطره چشمی
این نوع داروی کورتون فقط برای استفاده در التهابات چشمی میباشد. تزریق کروتون برای چشم انجام نمیشود زیرا، چشم خیلی نازک، حساس و ظریف است. و به دلیل اثر دیر مدت، کورتون خوراکی معمولاً برای التهابات چشمی استفاده نمیشود.
کورتونهای موضعی
بهعلاوه تزریق کورتون، نوع دیگری از کورتونهای موضعی به شکل ژل و کرم است، که برای التهابات پوستی، بهعنوانمثال برای پسوریازیس استفاده میشوند. ازجمله کورتونهای موضعی در قالب ژل و کرم میتوان به بتامتازون و کلوبتازول اشاره کرد. همانگونه که برای نوع خوراکی کورتون نیز ذکر گردید، بتامتازون به شکل خوراکی نیز یافت میشود.
عوارض مصرف انواع کورتون
نظر به شرایط بیمار، روشهای مختلفی برای استفاده از کورتونها وجود بکار گرفته میشود. معمولاً کورتونها برای کوتاهمدت تجویز میشوند و زمان مشاهده علائم بهبود در حد چند روز خواهد بود. کورتونهای نوع خوراکی برای جلوگیری از ضرر رساندن و ایجاد مشکلات برای معده، به همراه غذا و یا هم بعد از غذا تجویز میشوند.
کورتونهای خوراکی معمولاً بهطور مداوم استفاده میشوند، به این دلیل که در بعد از هضم در سیستم هاضمه و جذب شدن، مستقیماً در محل التهاب جذب نمیشوند بلکه برای تمام قسمتهای بدن تأثیر میگذارد. بنابراین مدت تجویز آن طولانیتر، اثرگذاری آن دیرتر و به علت اثرگذاری به تمام قسمتهای بدن، عوارض آن نیز نسبت به دیگر اشکال کورتونها بیشتر است. کورتونهای موضعی فقط باید در ناحیه موردنظر (ناحیه التهابی) استفاده شوند، زیرا استفاده در ناحیه سالم شاید باعث بروز ناراحتی و کارکرد غیرسالم بدن در آن ناحیه شود.
نحوه استفاده از کورتون در قالب قطره چشمی به شکل مرتب است، مثلاً؛ هر 4 ساعت یکبار و معمولاً در مدتزمان تعین شده برای هر چشم یک قطره ریخته میشود. عوارض مصرف خوراکی کورتون در زنان بهتناسب مردان شدیدتر است. داروهای خوراکی کورتون باعث ایجاد اختلال در نظم هورمونهای بدن میشود. مثلاً، مختل کردن چرخهی قاعدگی و رشد بیشتر موهای زائد، ازجمله عوارض دارویی (خوراکی) آن هستند. عوارض استفاده از قطره کورتون احساس سوزش در چشم است.
کورتونهایی که به شکل کرم و ژل استفاده میشوند باعث تغییر رنگ پوست در ناحیه مورداستفاده، افزایش رشد موهای ناحیه مورداستفاده و ایجاد حس سوزش میشوند. تزریق کورتون عوارضی چون؛ درد شدید، سرگیجه، آسیب دیدن غضروفها، ضعیف شدن و حتی قطع شدن تاندون متصل به آن را به همراه دارد.
پایان مطلب
اگرچه داروها در رفع بیماری و ناراحتی ناشی از آن کمک میکنند اما همه داروها عوارض خاص خود رادارند. کورتیکو استروئیدها یا بهاصطلاح کورتونها، اگرچه کمک قابلتوجه و ارزشمندی برای کاهش درد و به تأخیر انداختن بیماریهای مفصلی و التهابی میکنند، اما همانطور که ذکر شد، عوارضی در سطوح متفاوت نیز به همراه دارند که قابلتوجهاند.هیچچیز قابل پیشبینی نیست و بیماریها نیز از این قید مستثنا نیستند و کسی نمیتواند به هر شکلی امکان بیماری را به صفر برساند، اما، برای سلامتی احتیاط و رسیدگی شرط اول است و وقایع میتواند به بهترین نتیجه منتهی شود.