همه‌چیز راجع به کف پا و انواع قوس‌های آن

در زندگی روزمره انسان از بدنش به‌عنوان اولین و بزرگ‌ترین ابزار برای انجام فعالیت‌هایش استفاده می‌کند. این ابزار ویژه که اتفاقاً از قسمت‌های مختلفی هم تشکیل‌شده است دارای ویژگی‌های متفاوتی است. اما در بین تمام این قسمت‌ها، پا یکی از مهم‌ترین آن‌ها محسوب خواهد شد. نقش‌ها و مسئولیت‌های پای انسان به‌شدت بالا و زیاد است مثلاً یکی از مهم‌ترین وظیفه پاها حفظ تعادل در بدن است از دیگر ویژگی‌های آن می‌توان به توزیع وزن بدن به‌صورت یکسان بر روی قسمت‌های مختلف بدن، حرکت و راه رفتن و… اشاره کرد که بسیار حائز اهمیت هستند. کف پا یکی از قسمت‌های پا است که اتصال کامل با زمین دارد و به همین دلیل در توزیع وزن بدن نقش ویژه‌ای بازی می‌کند. گاهی ممکن است کف پا دارای قوس‌هایی باشد یا حتی قوس استاندارد را دارا نباشد. در ادامه صحبت‌ها راجع انواع قوس کف پا مطالبی خواهیم گفت.

قوس کف پا | دکتر فرشید مالکی

انواع قوس کف پا

انواع قوس کف پا به چند دسته تقسیم می‌شوند؟ برای پاسخگویی به این سؤال باید بدانید که کف پای انسان به‌طورکلی می‌تواند دارای انواع مختلفی از قوس‌ها در کف پا باشد. اما این قوس‌ها را به‌طورکلی به سه دسته تقسیم می‌کنند. این سه دسته عبارت‌اند از قوس نرمال در کف پا، قوس کم در کف پا، قوس زیاد در کف پا.

قوس نرمال در کف پا: قوس نرمال در کف پا یکی از انواع قوس کف پا محسوب می‌شود. این قوس درواقع نوع عادی و استاندارد قوس‌های کف پا را شامل می‌شود. درواقع مهم است که پا یک قوس منطقی و استاندارد و طبیعی در کف پای خود داشته باشد. در این صورت حفظ تعادل بدن بهتر انجام می‌شود، وزن اندام‌های بدن به‌طور مساوی و مناسب بر روی پاها اعمال می‌شود، انتخاب کفش مناسب دقیق‌تر و راحت‌تر انجام خواهد شد و… اما اگر قوس کف پا از حالت عادی خودش خارج شود تمامی اعمالی که انجام می‌دهد هم دچار اختلال خواهد شد.

قوس کم در کف پا: در مطالب قبل موضوع صحبت انواع قوس کف پا بود. یکی از این انواع قوس کم در کف پا است که البته نسبت به کف پای استاندارد کمتر مشاهده می‌شود. قوس و تورفتگی کف پا در این حالت بسیار کمتر از حالت قبل است و قسمتی از کف پا که در تماس با زمین است بیشتر خواهد بود. این نوع از کف پا چون در ابعاد بیشتری با زمین در تماس است وزن را بهتر تحمل خواهد کرد اما در مقابل این موضوع ممکن است مشکلاتی را هم ایجاد کند. مثلاً ممکن است در انتخاب کفش دچار مشکل شوید، تحمل وزن بیشتر هم باعث می‌شود تا فشار شدیدتری به زانوها وارد شود و این موضوع در درازمدت باعث درد شدید زانوها خواهد بود. ممکن است کف پای شما در ابتدا دارای قوی کم نباشد اما به‌مرورزمان و مثلاً با پوشیدن کفش‌های نامناسب به این نوع از کف پا که درواقع یک وضعیت نامناسب است دچار شوید.

قوس زیاد در کف پا: آخرین نوع از انواع قوس کف پا، قوس زیاد در کف پا است. درواقع در این حالت بخش اعظمی از کف پا بدون تماس با زمین است و تنها ابتدا و انتهای پا بر روی زمین قرار خواهد گرفت. این نوع از انواع قوس کف پا ممکن است برای شما مشکلاتی نظیر ناتوانی در انتخاب کفش مناسب، اعمال فشار بیش‌ازاندازه به پاها، از بین رفتن تعادل و… را به وجود آورد و البته این نوع در بین انسان‌ها محدود است و کمتر دیده خواهد شد.

علت‌های گودشدن کف پا چیست؟

یکی از انواع قوس کف پا، قوس زیاد در کف پا است یا گودی بیش‌ازاندازه کف پا اما علت این گودی بیش‌ازحد می‌تواند چه چیزی باشد؟ درواقع این گودی در بدو تولد در انسان‌ها وجود نداشته و یکی از شایع‌ترین دلایل ایجاد آن بیماری عصبی است. از دیگر دلایل می‌توان به صدمه به عضله‌ها و قسمت‌های متفاوت پا، آسیب رسیدن به اعصاب پا و یا حتی آسیب به نخاع، مبتلا شدن به بیماری فلج اطفال، مبتلا شدن به بیماری شارکو ماری توث و… اشاره کرد. البته در مواردی ممکن است شما این بیماری را به‌صورت ارثی در بدنتان داشته باشید. ناگفته نماند که این گودی به‌مرورزمان و با صرف وقت پدیدار خواهد شد.

علائم و روش‌های تشخیص و درمان قوس زیاد در کف پا

همان‌طور که در قسمت قبل هم گفته شد انواع قوس کف پا به سه دسته تقسیم می‌شود و یکی از انواع قوس کف پا، گودی بیش‌ازاندازه آن است. بارزترین علامت این مشکل بالا بودن بیش‌ازاندازه قسمت وسط کف پا نسبت به بخش ابتدا و انتهایی آن است. بعدازاین در تمامی افراد دارای این مشکلات انگشتان به سمت پایین مایل می‌شوند. این افراد در هنگام راه رفتن یا حتی ایستادن هم دچار مشکل هستند و درد زیادی را متحمل می‌شوند.

حال به نظر شما پزشک برای تشخیص و درمان این مشکل چگونه عمل خواهد کرد؟ تشخیص انواع قوس کف پا درواقع کار یک پزشک ماهر و مجرب است پس در ابتدا باید به یک پزشک عالی و باتجربه مراجعه کنید. سپس پزشک به‌طور کامل و مفصل پای شما را معاینه خواهد کرد. راجع سابقه خانوادگی این بیماری در خانواده شما از شما اطلاعاتی کسب خواهد کرد. قدرت و توان قسمت‌های مختلف پای شما ازجمله ساق پا را موردبررسی قرار می‌دهد. ممکن است برای تشخیص دقیق‌تر از پای شما عکس انداخته و از این طریق متوجه مشکل شود. ممکن است در انتهای کار آزمایش‌هایی هم از شما گرفته شود تا اطمینان تشخیص بالا رود.

روش‌های درمانی در مورد انواع قوس کف پا متفاوت خواهد بود و بستگی به‌شدت مشکل دارد. یکی از بهترین درمان‌ها استفاده از کفه‌های طبی است. کفه‌های طبی به تقسیم متعادل وزن بر تمام قسمت‌های کف پا کمک بزرگی خواهند کرد و به‌این‌ترتیب فشار واردشده به کف پا کاهش خواهد یافت. معمولاً اصلی‌ترین پیشنهاد پزشک معالج شما استفاده از کفه‌های طبی به‌طور مداوم است چراکه این کفه‌ها برای کف پا به‌شدت کمک‌کننده هستند.

در ادامه روند درمان انتخاب کفش مناسب برای انواع قوس کف پا می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. انتخاب کفش مناسب کاملاً به مقدار گودی کف پا بستگی داشته و ابتدا باید مقدار این گودی یا تو رفتگی مشخص شود. بیمارانی که دارای گودی شدید کف پا هستند معمولاً در انتخاب کفش با مشکلات بسیاری روبه‌رو هستند. ممکن است بستن بند کفش قسمت گود کف پا را از بالا اذیت کند و تحت‌فشار قرار دهد و علاوه بر این چون انگشتان به سمت پایین مایل هستند ممکن است انگشتان هم تحت‌فشار مستقیم قرار گیرند و به همین دلایل راه رفتن حتی در مسیرهای کوتاه برای این افراد به یک مشکل بزرگ و حل نشدنی تبدیل شود. درنتیجه خوب است که این دسته از بیماران برای انتخاب کفش مناسب و دقیق از پزشک متخصص مشورت بگیرند.

استفاده از وسایل کمکی مثل پابندها و… هم برای پاها بسیار کمک‌کننده عمل خواهند کرد. این ابزار به‌عنوان پشتیبان و حمایت‌کننده کف پا مورداستفاده قرار خواهند گرفت. اما اگر تمام روش‌های پیشنهادی پزشک مؤثر نبود و حتی درگذر زمان هم نتیجه مطلوب و حداقلی ظاهر نشد، انجام جراحی برای انواع قوس کف پا آخرین راه‌حل است. هرچند در هنگام انجام جراحی ممکن است بخش‌هایی از پا مثل استخوان یا حتی برخی از تاندون‌ها از پا جدا شوند اما با انجام جراحی درمان انواع قوس کف پا بهتر و دقیق‌تر انجام خواهد شد. بااین‌حال بهتر است تنها زمانی از روش جراحی استفاده شود که دیگر روش‌ها واقعاً مؤثر نباشند یا علت ایجاد قوس کف پا بیماری‌های عصبی باشند.

نتیجه‌گیری

پا قلب دوم انسان‌ها محسوب می‌شود و مراقبت از این عضو حساس بر روی ادامه زندگی بشری به‌شدت تأثیرگذار خواهد بود. در مطلب بالا راجع مطالبی ازجمله انواع قوس کف پا، علت‌های گودشدن کف پا و علائم و روش‌های تشخیص و درمان قوس کف پا صحبت کردیم. البته انواع قوس کف پا مخصوصاً گودی یا صافی کف پا مشکلاتی نیستند که مادرزادی باشند و انسان از ابتدا با آن‌ها درگیر باشد. بیشتر این مشکلات درگذر زمان و انجام حرکات نادرست، پوشیدن کفش‌های نامناسب، واردکردن فشار زیاد به کف پا و… به وجود خواهند آمد. بااین‌وجود استفاده از کفش‌های مناسب را جدی بگیرید. چون کفش‌ها حتی بعد از ابتلا به این مشکل هم می‌توانند درد شما را چندین برابر کنند یا این درد را کاهش دهند.