نقرس

مواردی که باعث ابتلا به بیماری نقرس می‌شوند

آنچه باعث شده شکل عادی مفاصل از بین برود و بیماری نقرس به وجود آید، موادی چرب به اسم اوریک‌اسید‌ها هستند. اوریک‌اسید نوعی اسید چرب است که به دلیل سوخت‌و‌ساز امینو‌ اسید‌ها (Amino Acid ) در بدن به وجود می‌آید. مقدار‌های کوچک این مواد به‌مرورزمان در اطراف و مجاورت مفاصل جمع می‌شوند. قبل از حمله نقرس(زیادشدن این تجمعات)مثل یک درد عادی و معمولی برای شخص جلوه می‌کند و مداوم نیست اما همان‌گونه که ذکر شد در مراحل رشد حتی حرکت عادی(که طی آن مفصل نیز حرکت می‌کند) برای شخص دردناک واقع می‌شود. اما دلیل این تجمع اوریک‌اسیدها چیست و چگونه به وجود می‌آیند؟

بیماری نقرس را بیماری ثروتمندان نیز می‌گویند و ظهور این بیماری سابقه طولانی‌مدت دارد، اگرچه برای آن تاریخی ثبت‌شده باشد مربوط به اولین تاریخ ثبت توسط انسان است نه مربوط به تاریخ اولین ظهور آن.

وقتی‌که میزان پروتئین بدن افزایش می‌یابد و مواد زائد حاصل از تولید پروتئین مثل اوریک‌اسیدها توسط بدن به هر دلیل دفع نشود، تجمع این مواد در نواحی مربوطه مثل تجمع اوریک‌اسید‌ها درمفاصل باعث به وجود آمدن بیماری‌هایی مثل نقرس می‌شوند.

مصرف مواد غذایی که مقدار زیاد پروتئین دارند یا به‌اصطلاح پروتئینی هستند، باعث می‌شود که مواد زائد ناشی از تولید پروتئین نیز زیاد شوند، و درنهایت این مواد زائد(موادی که نقشی و کارکردی در بدن ندارند) به‌عنوان‌مثال باعث تولید بیماری‌هایی مثل نقرس می‌شوند.

این مواد زائد باید از بدن، توسط سیستم اطرافی یا سیستم گوارشی بدن دفع شوند، و در یک بدن سالم و معمولی چنین است. اما دلیل اینکه چرا این مواد زائد(مثل اوریک‌اسیدها) در بدن بعضی افراد به‌طور مطلوب دفع نشده است، را نمی‌توان برای آن پاسخ کاملی ارائه کرد و به این دلیل آن را بیماری خطاب می‌کنند. برای عدم دفع مواد اوریک‌اسید، به این بیماری؛ هایپر اوریسم می‌گویند.

ازجمله این مواد پروتئینی به گوشت(به‌خصوص جگر، قلوه و گوشت قرمز) و انواع لوبیا اشاره می‌کنیم، و در کل اضافه مصرفی هر نوع مواد غذایی یا نوشیدنی پروتئینی باعث به وجود آمدن نقرس می‌شود. به همین دلیل به این بیماری، بیماری ثروتمندان می‌گویند و در طول تاریخ اسامی افراد ثروتمند مبتلا به نقرس ثبت‌شده است(زیرا آنان مثل شما نمی‌دانستند که نباید مقدار بیش‌ازحد مواد پروتئینی را مصرف کرد) و می‌توانید با جستجو آن را بررسی کنید.

چگونه از نقرس پیشگیری کنیم؟

هر بیماری دلایلی دارد و اگر شما از اتفاق افتادن علت آن جلوگیری کنید، بدون شک بیماری به وجود نمی‌آید، اگرچه بعضی‌اوقات زیاده‌روی در وقایع عواقب بدتری از آن بیماری به همراه خواهد داشت و بنابراین نباید که در احتیاط از حد بگذرید، زیرا ازجمله دلایل به وجود آمدن بیماری نقرس یکی هم دلایل ژنتیکی است که تقریباً نمی‌توان از آن جلوگیری کرد. دلایل دیگر به وجود آمدن بیماری نقرس عبارت‌اند از: زیاده‌روی در مصرف مکمل‌های غذایی (که نیز مقدار زیادی پروتئین به نسبت گوشت دارند)، داشتن اضافه‌وزن،فشار‌های روحی و روانی،ابتلا به بیماری دیابت، مصرف زیاد نوشیدنی‌های الکلی(و نیز خود الکل) و…

وقتی سن انسان افزایش می‌یابد، تعداد زیادی از حجرات بدن می‌میرند و بدن ضعیف می‌شود، به‌این‌ترتیب، تعداد زیادی از بیماری‌ها و به‌خصوص بیماری‌های مفصلی مثل نقرس، با افزایش سن ظهور می‌کنند، زیرا بدن ضعیف می‌شود و توان پیش‌گیری و دفع آنان را ندارد. اکثراً تعاملات بدن(تعاملات متابولیکی که در آن نیاز به انرژی است) به کمک وجود آب بدن صورت می‌گیرد و اگر انرژی برای انجام این تعاملات نباشد، بدون شک سیستم بدن به‌درستی کار نمی‌کند و بنابراین مصرف کم آب باعث کم‌آبی در بدن می‌شود. می‌توان عدم مصرف مقدار آب موردنیاز روزانه را دلیلی برای ظهور انواع بیماری‌ها ازجمله نقرس دانست.

بیماری نقرس در مردان بیشتر از زنان مشاهده‌شده است و به دلیل این است که تولید هورمون‌های زنانه(استروژن) باعث دفع اوریک‌اسید‌ها از بدن می‌شود. جهت یاد‌آوری؛ مصرف بیش‌ازحد مواد پروتئینی(چه غذایی و چه نوشیدنی) و مورد ژنتیکی(وراثت) دو مورد دیگر از دلایل بیماری نقرس هستند.

نقرس در مراحل ابتدایی چگونه تشخیص می‌شود؟

در مراحل رشد زیاد بیماری نقرس، درد آن شما را درصدد مراجعه به پزشک قرار می‌دهد، اما همان‌گونه که گفته شد، در مراحل ابتدایی یک درد کوتاه، و یا یک ورم عادی برای فرد جلوه می‌کند و فرد در این فکر است که به‌زودی و به‌خودی‌خود، خوب خواهد شد تا این‌که حالا وقت مراجعه به پزشک فرا رسیده است. در اینجا مواردی را ذکر می‌کنیم که قبل از اوج یافتن بیماری از وجود آن آگاه شوید.

اولاً این‌که وجود یک درد کوتاه متناوب در هر قسمت از بدن؛ به‌عنوان‌مثال؛ مفاصل، عادی نیست و حکایت از ابتلا به بیماری را دارد. یعنی هر 10 روز یا هر دو هفته یا هرچند وقت که شاید خیلی هم فاصله‌ی منظمی نداشته باشند، در ناحیه‌ای مشخص از بدن، دردی شما را متوجه می‌کند، و برای ورم نیز اگر مثلاً ورمی در بدن شما وجود دارد که از وقت به وجود آمدن اصلاً روبه بهبودی نرفته است، این‌ها حکایت از بیماری و کارکرد غیرعادی بدن در آن ناحیه دارند و در حالت عادی نباید چنین اتفاقاتی بیافتد، بنابراین به پزشک مراجعه کنید. شاید برایتان سؤال پیش‌آیید که به چه پزشکی مراجعه کنیم؟

در صورت وجود هرگونه درد استخوانی و مفصلی(و یا داشتن علائم بیماری نقرس)، باید به پزشک ارتوپد مراجعه کنید.

روش دیگر آگاه شدن از ابتلا به بیماری نقرس در مراحل ابتدایی، مراجعه منظم به پزشک ارتوپد(به‌خصوص اگر علائم آن در شما وجود داشته باشد)  و درخواست چکاب برای بررسی وجود نقرس کنید.

برای بررسی وجود نقرس روش‌های زیادی وجود دارد؛ مثل؛ بررسی مایع بین مفصلی با نمونه گرفتن از آن، آزمایش خون، آزمایش ادرار(در آزمایش ادرار ‌می‌توان وجود موادی را تشخیص داد، و نوعی از سنگ کلیه به دلیل تجمع همین اوریک‌اسیدها به وجود می‌آید و در ادرار مقداد این مواد قابل‌تشخیص است)، بهره‌گیری از تصویر سی‌تی‌اسکن، بهره‌گیری از تصویربرداری به روش رادیولوژی(رادیوگرافی یا همان تصویربرداری با اشعه ایکس) و…

سی‌تی‌اسکن روشی خیلی دقیق و مناسب برای این آزمایش است، اما دلیل رواج کمتر آن هزینه‌ی بالای آن می‌باشد. اگر شما سابقه‌ی داشتن سنگ کلیه را دارید، احتمال ظهور بیماری نقرس در بدن شما زیاد است.

بیماران نقرس در مورد این بیماری چه می‌گویند؟

یکی از افرادی که به علت غیر‌عادی که در ناحیه‌ی کف پا داشت، به پزشک ارتوپد مراجعه کرده بود، دریافت که این درد غیرعادی علامت ابتدایی بیماری نقرس است.

افرادی که بیماری نقرس در مفصل شست پای آنان به وجود آمده است، در هنگام خواب شب، به دلیل درد شدیدی مثل سوختن آن ناحیه از خواب بیدار شده‌اند و این حادثه(بیدار شدن از خواب به علت درد  شدید در این ناحیه) توسط افراد زیادی تجربه‌شده است. آیا نقرس فقط در مفاصل پا به وجود می‌آید؟

باید با یاد‌آور شدن اینکه نقرس فقط در مفصل شست پا ظهور نمی‌کند و امکان به وجود آمدن آن در هرکدام از نواحی مفصلی مثل مفصل انگشتان دست و… هست، پاسخ این سؤال را روشن کرد. در ادامه دو تصویر از نقرس پا و نقرس دست را مشاهده می‌کنید:

البته این تصاویر مربوط به حالت پیشرفته‌ی بیماری نقرس است. همچنان این تصاویر بیان می‌کند که وجود بیماری نقرس منحصر به مفاصل خاصی نیست و می‌تواند در هر مفصل از بدن به وجود بیاید، اما مفاصل در مجاورت با مچ دست و مچ پا شایع‌تر هستند.

پایان سخن

تمام بیماری‌ها آزاردهنده هستند و همین است که آنان را از سلامتی متمایز می‌کند. بین بیماری‌ها، بروز سن یکی از عوامل بروز بعضی از این بیماری‌ها ازجمله نقرس است. تقریباً امکان وقایع برای تمام بیماری‌ها وجود دارد. وقایع به این معنی است که از به وجود آمدن آن‌ها جلوگیری کنیم. برای بیماری نقرس نیز وقایع وجود دارد. نقرس خطرناک است و می‌توان گفت یکی از عناصر وجود خود را از بیماری سرطان(معروف به سلطان بیماری‌ها) به ارث برده است؛ زیرا همانند سرطان، به شکل تاکتیکی، در ابتدا اعلام حضور نمی‌کند و بعدازاینکه قوی شد و حضور خود را در مجاورت ناحیه قربانی قدرت بخشید، اعلام حضور(حمله) می‌کند، اما نقرس قابل تداوی است.

همان‌طور که در تصاویر، نمایی از حالت پیشرفته‌ی بیماری نقرس را مشاهده کردید، بنا بر اگرچه تداوی دارد، اما تداوی آن طولانی‌مدت است و فوراً برطرف نمی‌شود، اما وقایع بهتر از تداوی است و با مشاهده تصاویر، نتایج عدم وقایع از نقرس را مشاهده می‌کنید. برای وقایع از نقرس در وقت‌های منظم به پزشک ارتوپد مراجعه کنید و درصورتی‌که علائم نقرس در شما وجود دارد باید بدون ضیاع وقت و بی‌خیال شدن از علائم آن، در اسرع وقت به پزشک ارتوپد مراجعه کنید.

همیشه وقایع بهتر از تداوی است، رژیم غذایی مناسب، ورزش مطلوب جهت عدم افزایش وزن و مراجعه منظم به پزشک ارتوپد در صورت داشتن کم‌ترین علائم نقرس ازجمله وقایع آن هستند.