خشکی زانو بعد از عمل تعویض مفصل

یکی از شایع‌ترین عوارضی که ممکن است برای برخی از بیماران پس از عمل تعویض مفصل ایجاد شود، خشکی زانو است. این عارضه، دامنه حرکتی فرد را محدود می‌کند. در هر شخص ممکن است شدت این عارضه متفاوت باشد و باعث ایجاد مشکلات مختلفی برای هر فرد شود. درمان این عارضه در بیشتر موارد، کار بسیار دشوار و پیچیده‌ای است. زیرا دلایل ایجاد خشکی زانو بعد از عمل تعویض در هر فرد می‌تواند متفاوت باشد. از این جهت که درمان این عارضه کار پیچیده‌ای است، بهترین راه این است که از ایجاد آن جلوگیری شود.

دلایل ایجاد خشکی زانو بعد از عمل تعویض مفصل

در واقع دلایل متعددی پیش از عمل، حین عمل و یا پس از عمل می‌توانند باعث خشکی زانو بعد از عمل تعویض مفصل شوند. سابقه جراحی زانو در گذشته، کم بودن دامنه حرکتی زانو پیش از جراحی، پایین بودن آستانه درد، عدم شرکت در جلسات فیزیوتراپی به دلیل ترس از درد و وجود برخی از بیماری‌های مزمن، از دلایل پیش از عمل هستند.

• نامناسب بودن ایمپلنت

عواملی مانند نامناسب بودن ایمپلنتی که برای جراحی استفاده می شود، برش بیش از اندازه و یا ناکافی استخوان زانو جهت آماده سازی برای جایگزینی با ایمپلنت زانو و حذف ناکافی استخوان استئوفیت، از دلایل مهم حین عمل که باعث خشکی زانو می‌شوند، هستند. نامناسب بودن ایمپلنتی که برای جراحی استفاده می‌شود، شایع‌ترین دلیل خشکی زانو بعد از جراحی تعویض مفصل است.

• عقب انداختن جلسات فیزیوتراپی

عواملی هم هستند که پس از عمل می‌توانند موجب خشکی در زانو شوند. عقب انداختن جلسات فیزیوتراپی، استخوان‌سازی هتروتروفیک در زانو، ایجاد لخته‌های خون در زانو در صورت طولانی شدت مدت زمان عمل تعویض مفصل زانو و عفونت مفصل نمونه‌هایی از این عوامل هستند.

• عدم رعایت دستورالعمل‌ها

اگر فرد دستورالعمل‌های جراح را به خوبی رعایت نکند، ممکن است در زانو درد شدیدی را احساس کند و به همین دلیل نتواند فعالیت‌های ورزشی و برنامه‌های فیزیوتراپی را به خوبی دنبال نماید. در نتیجه به تدریج دامنه حرکتی فرد، محدودتر می‌شود. اگر فرد قبلاً در مفصل زانوی خود جراحی داشته باشد، در زانو او می‌تواند پیش‌زمینه‌ای برای تشکیل بافت اسکار وجود داشته باشد و باعث افزایش خشکی بعد از جراحی شود. همچنین افرادی که درگیر بیماری‌های زمینه‌ای همچون دیابت هستند، بیشتر از سایر افراد در معرض این مشکل هستند.

علائم خشکی زانو بعد از عمل تعویض مفصل

در حالت عادی بین 0 تا 140 درجه زانو خم می شود. برای پیاده روی، خم شدن تا 65 درجه، برای فعالیت های روزانه تا 90 درجه، برای بالا و پایین رفتن از پله تا 95 درجه و برای نشستن و بلند شدن از صندلی تا 105 درجه، خم شدن لازم است. زمانی که بیماران بعد از جراحی بتوانند 80 تا 90 درجه زانوی خود را خم کنند، می توانند با تایید پزشک از بیمارستان مرخص شوند.

راه‌های درمان خشکی زانو بعد از عمل تعویض مفصل زانو

در ابتدا سعی می‌شود تا با درمان فیزیوتراپی مشکل خشکی زانو برطرف شود، اما اگر این راه مؤثر نباشد، پزشک متخصص ارتوپد یکی از روش‌های درمان با بیهوشی یا جراحی مجدد را انتخاب می‌کند. درمان با بیهوشی یک روش غیر جراحی است که با بیهوشی انجام می‌شود. این روش معمولاً برای بیمارانی که بعد از جراحی تعویض مفصل نمی‌توانند زانوهای خود را کمتر از 90 درجه خم کنند، در 3 ماه اول بعد از جراحی استفاده می‌شود.

جراح در این روش بعد از بیهوشی بیمار، زانوهای او را به صورت فیزیکی خم و صاف می‌کند تا بتواند بافت فیبروز را که منجر به چسبندگی شده است، از بین ببرد. در صورتی که به دلیل وضعیت نامناسب ایمپلنت در زانو، خشکی و سفتی زانو ایجاد شود، بهترین راه جراحی دوباره و تعویض مجدد مفصل زانو است و هیچ راه دیگری نمی‌تواند مناسب باشد.

راه‌های‌ پیشگیری از خشکی زانو بعد از عمل جراحی مفصل

نکاتی وجود دارد که اگر فرد بعد از جراحی تعویض مفصل زانو، آنها را رعایت کند، می‌تواند تا حدودی از بروز خشکی زانو جلوگیری کند. هر چند همان طور که گفته شد، محل نامناسب ایمپلنت، مهمترین عامل ایجاد خشکی زانو بعد از عمل تعویض مفصل است. در بیشتر موارد این مشکل به دلیل نبود مهارت کافی جراح برای تعویض مفصل زانو، ایجاد می‌شود. انتخاب یک جراح با استعداد و با تجربه که سابقه انجام موفقیت‌آمیز تعویض مفصل زانو را داشته باشد، مهمترین راه پیشگیری خواهد بود.

راه‌های دیگری هم برای پیشگیری وجود دارد که به آنها اشاره می‌کنیم. برای مثال در روزهای اول بعد از جراحی، نباید به زانو فشار وارد کرد. فرد باید به صورت منظم پس از جراحی، سعی کند به صورت کوتاه قدم بزند و از نشستن بیش از یک ساعت پرهیز کند. به صورت منظم باید در جلسات فیزیوتراپی شرکت کرد. نکته مهم دیگر، نحوه خواب بعد از عمل تعویض مفصل زانواست. باید در هنگام خواب زانوی خود را صاف نگه داشت و از استفاده از بالش زیر زانو خودداری کرد. با رعایت این مجموعه نکات می‌توان از بروز خشکی زانو بعد از عمل تعویض مفصل، جلوگیری کرد.

راه‌های کاهش خشکی زانو بعد از عمل تعویض مفصل زانو

اقدامات و روش‌هایی برای کاهش خشکی زانو بعد از عمل تعویض مفصل زانو، وجود دارد که به برخی از آنها می‌پردازیم. انجام حرکات و تمرین‌های اصلاحی منظم، می‌تواند برای افزایش انعطاف‌پذیری و قدرت عضلات زانو به کار رود. انجام تمریناتی که تمرکز آنها بر روی افزایش حرکت و قدرت عضلات زانو است، باعث تسریع روند بهبود خشکی زانو می شود.

• روش ترمیمی نوین

یکی دیگر از راه‌های کاهش خشکی زانو، استفاده از روش‌های ترمیمی نوین است. امروزه پزشکان از این روش برای کمک به کاهش خشکی زانو استفاده می‌کنند. این روش می‌تواند علائم خشکی زانو را کاهش دهد و بافت اسکار را بهبود بخشد. بعد از جراحی تعویض مفصل زانو، رعایت راهنمایی‌ها و دستورات پزشک، از اهمیت بالایی برخوردار است. استفاده از داروهای تجویزی از سوی پزشک در دوران نقاهت، رعایت توصیه‌های مراقبتی و مراقبت‌های بعد از جراحی مفصل زانو، می‌توانند موجب بهبود موثرتر و سریعتر شوند.

• تغذیه سالم

تغذیه مناسب و سالم در هر زمانی می‌تواند به روند بهبود کمک زیادی کند. مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین های مختلف، پروتئین و دیگر مواد مغذی لازم و ضروری، سرعت بهبودی را افزایش می دهند و به تقویت بافت های زانو کمک می کنند. برای داشتن برنامه تمرینی مناسب و موثر برای بهبود وضعیت زانو، مشاوره و راهنمایی فیزیوتراپیست در جلسات فیزیوتراپی ضروری است. نیازها و شرایط متفاوتی ممکن است برای هر فرد و در هر مورد وجود داشته باشد، بنابراین در مورد تمرینات و حرکات مناسب برای کاهش خشکی زانو، با پزشک خود مشورت کنید.

درمان‌های خانگی و سنتی خشکی زانو

در صورتی که خشکی زانو خفیف باشد، استفاده از راه های درمان خانگی و سنتی می‌تواند موثر باشد. این روش شامل کارهایی مانند بالا نگه داشتن زانو، خودداری از انجام فعالیت‌های سخت، فشرده کردن مفصل زانو با بانداژ کردن، قرار دادن کمپرس یخ بر روی زانو، قرار دادن کمپرس آب گرم و درمان خشکی زانو ناشی از مینیسک آسیب‌دیده می‌شود. برای درمان آسیب منیسک، باید در حالی استراحت کرد که پا بالاتر از قلب قرار داشته باشد. استفاده از یخ درمانی در طول روز هم بسیار کمک کننده است.

• مصرف دارو

مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و استفاده از باند فشاری برای کاهش التهاب را نباید فراموش کرد. از انجام فعالیت‌های سنگین و ورود وزن به زانوی آسیب دیده خودداری شود. رایج‌ترین داروها برای خشکی زانو، داروهای استروئیدی هستند. در بسیاری از موارد برای تسکین علائم درد و خشکی زانو، می‌توان بدون نسخه پزشک از دارو استفاده کرد.

• مصرف ویتامین

برای تقویت ساختارهای مفصل و کاهش التهاب، مصرف ویتامین‌های امگا 3، کندروتین و گلوکوزامین توصیه می‌شود. در صورتی که ورزش قبل از بروز آسیب‌های زانو، انجام شود، قطعا جوابگو خواهد بود. البته باید توجه داشت که انجام خودسرانه حرکات و ورزش‌ها، ممکن است باعث تشدید آسیب شود. لذا باید نحوه صحیح حرکات را از یک مربی ماهر یا فیزیوتراپیست آموزش دید. در صورت توصیه پزشک به فیزیوتراپی یا جراحی، به سرعت اقدام کنید.

• طب سنتی

درمان خشکی زانو با طب سنتی، از راه‌های بدون عوارض و کم هزینه است. در ادامه به نمونه‌هایی از این روش درمانی اشاره می‌کنیم. یکی از این روش‌ها، استفاده از دنبه حیوانی است. روغن دنبه برای زانو و سایر مفاصل، خواص زیادی دارد. برای این کار دنبه کوبیده را در یک نایلکس قرار دهید، آن را با باند پوشش دهید و بگذارید شب تا صبح روی زانو باشد.

با انجام مداوم این روش، خشکی زانو به حداقل می‌رسد. همچنین برای ایجاد اثربخشی بیشتر می‌توانید روغن دنبه را با زنجبیل ترکیب کنید. زیرا یکی دیگر از راه‌های درمان خشکی زانو، استفاده از زنجبیل است. وجود ترکیبات ضد التهابی در زنجبیل باعث اثربخشی آن می‌شود و می‌تواند تورم و درد را نیز کاهش دهد.

• خمیر زردچوبه

برای کاهش درد و التهاب خشکی زانو، می‌توان از خمیر زردچوبه استفاده کرد. طرز تهیه آن به این صورت است که مقداری پودر زردچوبه را با مقدار کمی آب لیمو و کمی آرد مخلوط کنید و به صورت موضعی روی زانوی آسیب دیده قرار دهید. سپس به مدت 10 دقیقه با یک پارچه تمیز بپوشانید و نگه دارید.

سخن پایانی

پس از مطالعه این متن، دانستیم که از شایع‌ترین مشکلاتی که می‌تواند بعد از عمل تعویض مفصل به وجود بیاید، خشکی زانو است. این مشکل بیشتر برای افرادی که بعد از جراحی دائم در حالت سکون می‌مانند و هیچ قدمی در روز برنمی‌دارند، رخ می‌دهد. به همین دلیل نباید فعالیت‌های خود را بعد از جراحی به شدت محدود کرد.

با رعایت نکات و توصیه‌های پزشکی که مطح شد، می‌توان به میزان زیادی از خشکی زانو جلوگیری کرد. نامناسبی ایمپلنتی که برای جراحی استفاده می‌شود، مهمترین علت این بیماری است. به همین دلیل انتخاب پزشک متخصص جراح و فوق تخصص جراحی پا که با تجربه باشد، در این زمینه که سابقه انجام موفقیت‌آمیز این نوع عمل را دارد، امری بسیار مهم برای بیمار است.

بعد از عمل هم شرکت در جلسات فیزیوتراپی و رعایت نکات و توصیه‌های پزشک، از اهمیت بالایی برخوردار است. بعد از عمل از انجام فعالیت‌ها وکارهای سنگین باید دوری کرد تا آسیب شدیدی به زانو وارد نشود. در نهایت اگر این راه‌ها موجب جلوگیری یا کاهش خشکی زانو نشوند، پزشک یکی از راه‌های درمان با بیهوشی یا تعویض مجدد مفصل را پیشنهاد می‌کند. درمان با بیهوشی یک راه کم تهاجمی است. اما در مواردی که خشکی زانو بسیار شدید باشد، پزشک ممکن است تعویض مجدد مفصل را انجام دهد.