ایمپلنت زانو چیست؟
متخصص جراحی پا و مچ پا معمولاً از ایمپلنت زانو و پا برای درمان آرتروز استفاده میکند. ایمپلنت زانو یا تعویض مفصل زانو که به آن آتروپلاستی نیز گفته میشود روشی درمانی برای جراحی زانوی آسیبدیده در اثر آرتروز است. این عمل جراحی برای جایگزینکردن مفصل زانو با مفصل مصنوعی (ایمپلنت) است. به مفصل مصنوعی، پروتز نیز گفته میشود.
در این مقاله میخوانیم:
- ایمپلنت زانو و هدف آن
- انواع ایمپلنت زانو
- خطرات و مزایا
- نشانههایی که شما باید ایمپلنت زانو انجام دهید.
- جمعبندی
ایمپلنت زانو و هدف آن
هدف متخصص جراحی پا و مچ پا از ایمپلنت زانو ، لایه برداری مجدد از قسمتهایی از مفصل زانو است که بر اثر آرتروز یا هر عامل دیگری آسیب دیدهاند و از بین بردن درد زانو که با درمانهای دیگر قابل کنترل نیست، است. این جراحی ممکن است توسط فوق تخصص جراحی پا و مچ پا برای افرادی که آسیبدیدگی شدید در زانو دارند در نظر گرفته شود. آرتروز با تجزیه غضروف مفصل مشخص میشود. آسیب به غضروف و استخوانها حرکت را محدود میکند و باعث درد میشود.
ایمپلنتها از چه موادی ساخته شدهاند؟
ایمپلنتها از آلیاژهای فلزی، موارد سرامیکی و قطعات پلاستیکی ساخته شده است. بسته به اینکه ایمپلنت در کجای زانو استفاده میشود از جنسهای مختلف توسط فوق تخصص جراحی پا و مچ پا استفاده میشود.
چه کسانی ایمپلنت زانو انجام میدهند؟
متخصص جراحی پا و مچ پا معمولاً برای افرادی تعویض مفصل زانو انجام میدهد که درد و مشکلات حرکتی ناشی از آرتروز دارند. آرتروز باعث دردناک شدن و سفتشدن مفاصل میشود. در واقع کسانی باید از آن استفاده کنند که از درد شدید ناشی از آسیب مفاصل به دلیل آرتروز ساییدگی که به آن استئوآرتریت میگویند، رنج میبرند.
همچنین فوق تخصص جراحی پا و مچ پا در مواردی مثل نقرس و آسیبهای ورزشی نیز ایمپلنت زانو را انجام میدهد. تعویض زانو معمولاً بسیار موفقیتآمیز است و باعث تسکین درد و بهبود حرکت میشود.
بهترین سن برای انجام ایمپلنت زانو چه سنی است؟
بهترین سن برای تعویض زانو میتواند متفاوت باشد. اما معمولاً در ۵۰ تا ۷۰ سال افراد به متخصص جراحی پا و مچ پا مراجعه میکنند. بااینحال سن بهتنهایی نمیتواند عاملی برای ایمپلنت زانو باشد و برای اطمینان به فوق تخصص جراحی پا و مچ پا مراجعه کنید.
انواع ایمپلنت زانو
ایمپلنت کلی:
این روش به بسیاری از بیماران این توانایی را میدهد که با ایمپلنتهایی که حدود ۱۵ تا ۲۰ سال عمر دارند که به عملکرد زندگی برگردند. بهطورکلی تعویض زانوی عمومی همان ایمپلنت کلی است. طول جراحی آن توسط متخصص جراحی پا و مچ پا طولانیتر است؛ اما اثرات آن نیز بلندمدت است.
ایمپلنت جزئی:
درگذشته این روش برای بیماران بالای ۶۰ سال بود که رباطهایشان خوب بود، بدشکلی زانو داشتند و میتوانستند زانوی خود را بهخوبی حرکت دهند. اما امروزه متخصص جراحی پا و مچ پا این عمل را روی بیماران جوانتری که درد و علائم دیگری دارند، انجام میدهد. ازآنجاییکه تعویض جزئی طول جراحی کمتری دارد، بهبود آن سریعتر و آسانتر است.
تفاوت ایمپلنت جزئی و کلی
تعویض جزئی زانو جایی است که سطوح استخوانی شما در یک محفظه از مفصل زانو برداشته میشود و با ایمپلنت زانو توسط متخصص جراحی پا و مچ پا جایگزین میشود. در تعویض کامل، مفصل زانو برداشته میشود.
ایمپلنت جزئی در مقایسه با ایمپلنت کامل، عوارض حین جراحی مانند ازدستدادن خون، تزریق خون و لختهشدن خون، کمتری دارد؛ اما طول عمر ایمپلنت جزئی کمتر از کلی است.
متخصص جراحی پا و مچ پا، غضروف و استخوان آسیبدیده برمیدارد و قطعات دستساز انسان در زانو قرار میدهد. این قطعات را میتوان در مکانهای مختلفی در زانو قرارداد:
- انتهای پایین استخوان ران، به این استخوان فمور میگویند. ایمپلنت این قسمت معمولاً از فلزات ساخته شده است.
- انتهای پایین استخوان ساق پا که استخوان بزرگ در ساق پا است، به این استخوان درشتنی نیز گفته میشود. ایمپلنت این قسمت معمولاً از جنس فلز و پلاستیک است.
- پشت زانو، کاسه زانو که به آن کشکک نیز گفته میشود. ایمپلنت جایگزین معمولاً از جنس پلاستیک قوی ساخته شده است.
جنس ایمپلنتهای زانو، پروتزهای مصنوعی معمولاً دارای قطعات فلزی و پلاستیکی هستند. امروزه برخی جراحان از مواد مختلفی از جمله فلز روی فلز، سرامیک روی سرامیک یا پلاستیک روی سرامیک استفاده میکنند.
خطرات و مزایا
مانند هر عمل جراحی ممکن است عوارضی رخ دهد، برخی از عوارض احتمالی ممکن است شامل موارد زیر باشد.
خونریزی، عفونت، لختهشدن خون در پاها، شلشدن یا فرسودگی ایمپلنت، ادامهدار شدن درد، مفصل جایگزین ممکن است شل شود و از جای خود خارج شود یا آن طور که در نظر گرفته شده است کار نکند.
البته بسته به شرایط پزشکی شما ممکن است خطرات دیگری نیز وجود داشته باشد. قبل از انجام عمل حتماً با متخصص جراحی پا و مچ پا مشورت کنید.
اما ایمپلنت زانو مزایایی نیز دارد. تسکین درد و ناراحتی، تحرک و دامنه حرکتی بهبودیافته، افزایش توانایی در انجام فعالیتهای روزانه، کاهش خطر آسیب بهزانو، بهبود سبک زندگی و همچنین مزایای بلندمدت دارد و ایمپلنت میتواند تا سالها دوام بیاورد و بهراحتی میتوان با آن زندگی کرد.
بعد از جراحی ایمپلنت زانو چه انتظاری باید داشته باشیم؟
برای اکثر افراد، تعویض مفصل زانو باعث تسکین درد، بهبود تحرک و کیفیت زندگی میشود. متخصص جراحی پا و مچ پا این اطمینان را به بیمار میدهد که بیشتر تعویضهای مفصل زانو حدود ۱۵ تا ۲۰ سال دوام دارد.
پس از بهبودی میتوانید که فعالیتهای کمتأثیر مختلفی مانند پیادهروی، شنا یا دوچرخهسواری بپردازید؛ اما فوق تخصص جراحی پا و مچ پا شما را از ورزشهایی مانند دویدن و ورزشهایی شامل پریدن را منع میکند. حتماً درمورد فعال ماندن بعد از تعویض مفصل زانو با متخصص جراحی پا و مچ پا مشورت کنید.
نشانههایی که شما باید ایمپلنت زانو انجام دهید.
-
شما زانودرد مزمن دارید.
اگر انواع زانو درد شما با استراحت یا مسکن تسکین نمییابد حتما به متخصص جراحی پا و مچ پا مراجعه کنید. درد شدید شایعترین علامتی است که بیماران را به مراجعه به فوق تخصص جراحی پا و مچ پا سوق میدهد.
-
زانودرد از فعالیتهای روزانه شما جلوگیری میکند.
درد زانو ممکن است زمانی که در حال استراحت یا انجام فعالیتهای کمتأثیر هستید، تحت کنترل باشد. اما بهمحض آن که بخواهید کاری شدیدتر انجام دهید، غیرقابلتحمل میشود.
-
درمانهای دیگر برای شما موفقیتآمیز نبوده است.
اگر روشهای درمانی دیگری مانند فیزیوتراپی، کاهش وزن و داروهای ضدالتهاب را برای زانو خود امتحان کردهاید و نتوانسته تسکین موردنیاز شما را فراهم کند، جراحی ایمپلنت زانو ممکن است روش بعدی باشد.
-
شما به آرتریت استخوان روی استخوان مبتلا هستید.
اگر آرتروز در زانوی خود دارید که به حدی پیشرفت کرده است که هیچ غضروفی در استخوان باقی نمانده است، مراجعه به متخصص جراحی پا و مچ پا برای انجام تعویض مفصل زانو و جایگزینکردن آن ممکن است بهترین گزینه باشد.
-
بیثباتی در زانو دارید.
زمانی که ناپایداری زانو دارید، به این معنی که در هنگام راهرفتن تسلط خود را از دست میدهید یا شما در معرض افتادن هستید حتماً برای بررسی با فوق تخصص جراحی پا و مچ پا مشورت کنید. جراحی تعویض جزئی یا کامل زانو میتواند به اصلاح این بیثباتی کمک کند.
-
بدشکلی زانو دارید.
اگر نابههنجاری زانو دارید، مانند پاهای خمیده یا زانوی ضربه خورده، این میتواند فشار اضافی بر روی مفصل زانو شما وارد کند و منجر به درد شود. جراحی جزئی یا کلی زانو میتواند به اصلاح بدشکلی و تسکین درد کمک کند.
-
تورم شدید زانو دارید.
اگر متوجه تورم شدیدی که با استراحت نمیتوان آن را برطرف کرد ممکن است شما مبتلا به بیماری عفونی یا آرتروز مبتلا باشید. حتماً برای بررسی با پزشک مشورت کنید.
جمعبندی
زانو عضو بسیار مهم در بدن است که یکی از شایعترین بیماریهای آن آرتروز است، اگر زانو شما دچار آرتروز شد و اگر درمانهایی از قبیل فیزیوتراپی نتوانستند بهبودی در وضع ایجاد کند حتماً به متخصص جراحی پا و مچ پا مراجعه کنید. که بهترین درمان آرتروز زانو یعنی ایمپلنت زانو یا همان تعویض مفصل زانو را به شما پیشنهاد میکند. ایمپلنت زانو درمانی درازمدت است و با انجام آن تا سالیان سال میتوانید بدون درد فعالیتهای روزمرهتان را انجام دهید.