کندرومالاسی (شکستگی غضروف داخل مفصل)

کندرومالاسی چیست؟

کندرومالاسی به حالتی گفته می‌شود که در آن غضروف کشکک زانوها نرم می‌شود. اگر کندرومالاسی به‌موقع درمان نشود، این نرم‌شدن غضروف کشکک زانوها تا حدی پیشرفت می‌کند که منجر به آرتروز می‌شود.

باید به این نکته دقت کرد که در اکثر مواقع علت اصلی که باعث بیماری کندرومالاسی شده است مشخص نیست، اما به گفته دکتر متخصص جراحی پا و مچ پا ضربات و آسیب‌هایی که درگذشته به زانوها وارد شده است در ایجاد بیماری کندرومالاسی بسیار مؤثر است.

علت بروز کندرومالاسی

تابه‌حال آناتومی زانو را از نزدیک دیده‌اید؟ اگر با آناتومی زانو آشنایی داشته باشید، خیلی راحت می‌توانید علت بیماری کندرومالاسی را تشخیص دهید. شما ابتدا باید از روبه‌رو به زانوهای خود نگاه کنید و متوجه می‌شوید که استخوانی به شکل کاسه در جلوی زانوها قرار دارد، این استخوان کشکک زانو نامیده می‌شود.

استخوان کشکک زانوها از طریق تاندون و لیگامان‌ها به استخوان ران متصل می‌شوند. اگر هریک از این بافت‌ها و عضله‌ها دچار آسیب شود و زانوها ساییده و تحلیل بروند درنتیجه باعث نرمی کشکک زانو یا کندرومالاسی می‌شوند. باتوجه‌به نظریات متخصص جراحی پا و مچ پا عوامل دیگری هم هستند که باعث بروز کندرومالاسی می‌شوند.

سایر عوامل

• شکستگی یا دررفتگی زانوها عفونت و خونریزی در مفصل‌های زانو
• ضعیف‌بودن عضلات چهار سر زانو
• داشتن زانوی ضربدری یا پرانتزی
• زانوها تراز نباشند
• خونریزی در مفصل‌های زانوها
• آسیب به مینیسک زانوها
• نرم شدن، ضعیف‌شدن و آسیب به غضروف‌ها

وجود کندرومالاسی در بین افراد مسنی که آرتروز دارند علی‌الخصوص خانم‌ها، نوجوانانی که ورزشکارند، کارگرانی که در حین کار زیاد به زانوهای خود فشار وارد می‌کنند مثل کاشی‌کارها شایع‌تر است.

چه کسانی در معرض کندرومالاسی قرار می‌گیرند؟

طبق مقاله‌هایی که از دکترهای متخصص جراحی پا و مچ پا ارائه شده است، عوامل متعددی می‌تواند باعث بروز نرمی کشکک زانوها یا کندرومالاسی شود.

سن:

نوجوانان و جوان‌ها بسیار در معرض بیماری کندرومالاسی هستند. زیرا در این دوره انسان در مرحله رشد قرار می‌گیرد و عضلات استخوان‌ها دائماً رشد می‌کنند. همچنین احتمال عدم توازن در عضلات وجود دارد که باید به این نکته توجه داشته باشید که این عدم توازن کوتاه‌مدت است.

جنسیت:

به طور معمول خانم‌هایی که دونده هستند به نسبت آقایانی که دوندگی می‌کنند بیشتر در معرض بیماری کندرومالاسی قرار می‌گیرند. زیرا حجم عضله در زنان نسبت به مردان کمتر است که باعث می‌شود زانوها در حالت غیرعادی قرار بگیرند.

کف پای صاف:

به گفته دکتر متخصص جراحی پا و مچ پا یکی از اصلی‌ترین دلایل بیماری نرمی کشکک زانو داشتن کف پای صاف است.

فعالیت‌های شدید:

معمولاً کسانی که فعالیت‌های شدید انجام می‌دهند و معمولاً ورزش‌های سنگین انجام می‌دهند بیشتر در معرض نرمی کشکک زانو قرار می‌گیرند.

آرتروز:

یکی از دلایل بیمار نرمی کشکک زانوها می‌تواند آرتروز باشد. آرتروز زمانی ایجاد می‌شود که مفصل‌های زانوها دچار التهاب و عفونت شوند. اگر درمان‌های لازم برای درمان آرتروز صورت نگیرد می‌تواند منجر به کندرومالاسی شود.

 

علائم کندرومالاسی

بیماری کندرومالاسی معمولاً به‌صورت درد در ناحیه زانوها نمایان می‌شود. حتی ممکن است زمانی که می‌خواهید بنشینید احساس ساییدگی در زانوهای خود را داشته باشید. همچنین امکان دارد اگر به مدت طولانی بنشینید این درد تشدید شود و حتی شما قادر به بلندشدن هم نباشید.

اگر شما به بیماری کندرومالاسی مبتلا هستید ممکن است مفصل‌های زانوی شما قفل کند. بدین معنی است که حرکت‌های زانوی شما به یکباره محدود می‌شود و شما برای حرکت‌دادن پاهای خود دچار مشکل می‌شوید.

از علائم دیگر کندرومالاسی می‌توان به پف یا ورم کردن زانوها، ایجاد صدای جیرجیر در هنگام حرکت‌دادن زانوها و ممکن است هنگام صاف‌کردن زانوی خود صدای تق‌تق را بشنوید. اگر بعد از گذشت چند روز حال شما خوب نشد حتماً به دکتر متخصص جراحی پا و مچ پا مراجعه کنید.

 

تشخیص کندرومالاسی

دکتر متخصص در ابتدا به برسی زانوهای آسیب‌دیده می‌پردازد و وضعیت کشکک زانو را مورد بررسی قرار می‌دهد. همچنین ممکن است به زانوها دست بزند تا شدت درد را بسنجد و بعد از انجام معاینه‌های اولیه از شما بخواهد آزمایش‌های لازم را انجام بدهید.

در انتها بعد از انجام آزمایش‌ها دکتر متخصص جراحی پا و مچ پا تشخیص قطعی را می‌دهد و درمان مناسب را برای بیماری کندرومالاسی انتخاب می‌کند.

آزمایش‌هایی که لازم است بیمار انجام دهد:

آزمایش خون:

دکتر آزمایش خون را برای مطمئن شدن از اینکه شما مبتلا به عفونت و التهاب نباشید تجویز می‌کند.

آزمایش‌های تصویربرداری:

آزمایش‌های تصویربرداری شامل موارد زیر هستند:

• آزمایش رادیوگرافی:

در این آزمایش از تمام ارگان‌ها (اعضای بدن) فیلم یا عکس سیاه‌وسفید تهیه می‌شود که به کمک رادیوگرافی می‌توان آسیب‌های دیگری که به‌زانو وارد شده است را به‌خوبی مشاهده نمود.

• آزمایش تصویربرداری MRI:

در این آزمایش یک عکس 3 بعدی از اعضای داخلی بدن توسط میدان مغناطیسی تهیه می شود. از طریق این آزمایش تصویربرداری MRI دکتر مختصص جراحی پا و مچ پا قادر است تمام ساییدگی یا پارگی غضروف ها را به خوبی تشخیص دهد.

• آزمایش آرتروسکوپی:

یک روش کم تهاجم است که کاربردهای متفاوتی دارد. به طور مثال اگر زانوی شما آب‌آورده است شما می‌توانید از این روش بسیار راحت آب زانو را تخلیه کنید.

در این روش ابتدا دکتر متخصص یک برش بر روی زانوهای شما ایجاد می‌کند و دستگاه آرتروسکوپ را که به یک دوربین وصل است با کمک یک لوله وارد زانو کرده و دکتر متخصص جراحی پا و مچ پا یک تصویر باکیفیت از زانوها به دست می‌آورد و درمان بیماری شما را آغاز می‌کند. از این روش برای ترمیم مینیسک هم استفاده می‌شود.

 

درجه کندرومالاسی

در طبقه‌بندی نرمی غضروف‌های کشکک زانو به 4 دسته تقسیم می‌شود. که دکتر متخصص جراحی پا و مچ پا برای هر کدام از 4 گروه درمان‌های خاصی را انتخاب می‌کند. سطح 1 یعنی شما به کمترین میزان کندرومالاسی مبتلا هستید.

اما اگر سطح بیماری شما جز درجه 4 باید بسیار خطرناک است و باید حتما درمان‌های لازم را انجام دهید حتی شاید دکتر مختصص مجبور به عمل زانو شود.

1: نرمی غضروف در اطراف ناحیه زانوی شما مشاهده شود.

2: در درجه دوم سطوح غضروف زانو نرم می شود و شروع به فرسایش بافت‌ها می کند.

3: به همراه فرسایش غضروف‌ها هم به تدریج نازک می‌شوند.

4: شدت آسیب در این مرحله بسیار زیاد است و شدت ساییدگی غضروف تا به مقدار قابل ملاحظه‌ای زیاد می شود.

 

درمان کندرومالاسی

برای درمان بیماری کندرومالاسی ابتدا شما باید به دکتر متخصص جراحی پا و مچ پا مراجعه کنید. دکتر پس از معاینه دقیق شما و تحلیل آزمایش‌های شما درمان مناسب را برای شما انتخاب می‌کند.

1. استراحت دادن به زانوها:

اولین قدم برای درمان کندرومالاسی استراحت دادن به زانوها است. استراحت دادن با این هدف انجام می‌شود که فشار روی زانوها کمتر شود و درد زانوهای شما کاهش پیدا کند، برای تأثیر بیشتر شما می‌توانید از زانوبند هم استفاده کنید. یک روش دیگر برای کاهش درد زانوها استفاده از کمپرس یخ است فقط حواستان باشد که کمپرس یخ را دائماً روی زانوهای خود قرار ندهید. شما می‌توانید روزی 3 بار کمپرس یخ را هر 15 الی 20 دقیقه روی زانوهای خود قرار دهید و بعد بردارید تا دمای زانو به حالت نرمال برگردد.

2. داروهای ضدالتهابی:

دکتر متخصص جراحی پا و مچ پا برای شما داروهای ضدالتهابی مثل ایبوپروفن و ناپروکسن برای کاهش درد و التهاب تجویز می‌کند. برخی از داروهای مسکن به‌صورت کرم هستند که از آن را برای ناحیه آسیب‌دیده استفاده می‌شود.

3. فیزیوتراپی:

در این روش متخصص فیزیوتراپی برای درمان نرمی کشکک زانوها از تکنیک‌های منوال تراپی، اولتراسوند تراپی و الکترو تراپی یا همان برق‌درمانی استفاده می‌کند. متخصص فیزیوتراپی می‌تواند از یک روش استفاده کند برای درمان یا درمانی را انتخاب کند که شامل چندین روش است.

در فیزیوتراپی تمرکز دکتر متخصص بر روی قوی‌تر کردن عضلات چهار سر ران و عضلات همسترینگ است تا بتوان به کمک آن توازن را به پا برگرداند. توازن عضله‌ها باعث می‌شود که دچار پای پرانتزی نشوید.

اگر هیچ‌کدام از این روش‌ها برای درمان نرمی کشکک زانو مؤثر نبود دکتر جراحی آرتروسکوپی را برای شما انجام می‌دهد که بالاتر برای شما توضیح داده‌ایم.

پیشگیری از مبتلا به کندرومالاسی

زانودرد یکی از شایع‌ترین دردهایی است ممکن است هر انسانی حداقل یک‌بار به این درد گرفتار شود. اگر شما گرفتار این درد هستید باید به یک دکتر متخصص جراحی پا و مچ پا مراجعه کنید؛ اما اگر هنوز گرفتار این درد وحشتناک نشده‌اید بهتر است با رعایت یک سری نکات جزئی و تغییر بعضی مسائل زندگی خود را از مبتلا شدن به این بیماری ایمن کنید.

نکات مهم

• سعی کنید اصلاً به زانوهای خود فشار زیادی وارد نکنید و اگر هم خواستید برای مدت‌زمان طولانی روی پاهای خود ایست کنید یا چهارزانو بنشینید حتماً از یک زانوبند برای کاهش فشار وارد شده بر زانوها و فیکس کردن زانوها استفاده کنید.
• سعی کنید در برنامه روزانه خود زمانی را به ورزش اختصاص دهید و این زمان از روز همیشه ورزش‌هایی انجام دهید که به قوی‌تر شدن عضلات چهار سر ران و عضلات داخل ران و کشاله پاها کمک کند. زیرا به توصیه متخصص جراحی پا و مچ پا داشتن عضلات قوی باعث می‌شود که زانوی شما به‌راحتی ضعیف نشود و دیگر احساس ساییدگی نداشته باشید؛ زیرا زانوهای شما برای تحمل مقداری از فشارها قوی است.
• اگر کف پای شما صاف است باید به این نکته دقت کنید، احتمال اینکه شما دچار نرمی کشکک زانو شوید نسبت به یک انسانی که کف پای صافی ندارد بیشتر است. بهتر است حتماً از کفش‌های مناسب و طبی استفاده کنید.
• اگر شما پاهای پرانتزی یا ضربدری دارید حتماً پیگیر درمان آن شوید؛ زیرا اگر این 2 مشکل درمان نشود منجر به نرمی کشکک زانو یا به اصطلاح کندرومالاسی می شود.
• یکی از مهم‌ترین عواملی که باعث می‌شود به زانوی شما فشار زیادی وارد شود قطعاً داشتن اضافه‌وزن است. سعی کنید با رعایت رژیم غذایی و تحرک کافی در روز وزن خود را ثابت نگه دارید.

 

کلام آخر

زانودرد یکی از دردهایی است که اگر دچار شوید زندگی شما را می‌تواند تحت‌تأثیر قرار دهد. نرمی کشکک زانو که نام دیگر آن کندرومالاسی است، می‌تواند یکی از دلایل درد زانوها باشد. اگر شما به این بیماری دچار شده‌اید لازم نیست بترسید فقط کافی است به یک دکتر متخصص جراحی پا و مچ پا مراجعه کنید و درمان‌های لازم را انجام دهید. در این مقاله برای شما مراحل درمان را شرح داده‌ایم همچنین در این مقاله گفته شده است که برای پیشگیری از کندرومالاسی باید چه کارهایی انجام دهید.