کیست بیکر (آب‌آوردن زانو)

کیست بیکر چیست؟

عارضه کیست بیکر یک توده پر از مایع است که در پشت مفاصل زانوها به وجود می‌آید. نام این کیست از پزشکی گرفته شده است که برای اولین‌بار آن را کشف کرده است. کسانی که به عارضه کیست بیکر مبتلا می‌شوند در ابتدا درد خاصی ندارند. اگر شما جزء آن دسته از کسانی هستید که با وجود کیست درد ندارید احتمالاً کیست شما هنوز کوچک است.

اما اگر درمان نکنید ممکن است بزرگ شود و التهاب کنید در نتیجه درد شدیدی را احساس کنید. برای تشخیص دقیق اینکه آیا مبتلا به این عارضه هستید یا خیر حتماً به یک دکتر فوق تخصص جراحی پا و جراحی مچ پا مراجعه کنید.

علت تشکیل کیست بیکر

همان‌طور که گفتیم، کیست بیکر یک توده پر از مایع است که در پشت زانوها ایجاد می‌شود. حال که معنی کیست بیکر را متوجه شدیم بهتر است به علت شکل‌گیری آن بپردازیم. به گفته فوق تخصص جراحی پا و جراحی مچ پا دوراه برای تشکیل کیست بیکر وجود دارد.

1. کیست بیکر اولیه:

زمانی که یک توده بر روی مفصل زانو سالم تشکیل می‌شود به‌اصطلاح به آن کیست بیکر می‌گویند. این نوع کیست بیکر در بین کودکان و نوجوانان بسیار شایع است.

2. کیست بیکر ثانویه:

این نوع از کیست به دلیل وجود مشکلاتی همچون آرتروز زانو به وجود می‌آید که نام آن را کیست بیکر ثانویه گذاشته‌اند. مواردی که باعث به‌وجودآمدن کیست بیکر ثانویه می‌شوند عبارت‌اند از:

• ایجاد هرگونه آسیب به زانوها
• پارگی مینیسک زانوها یا پارگی غضروف که بر اثر ورزش اتفاق می‌افتد.
• آرتریت روماتوئید که یک بیماری خودایمنی است و در آن سیستم دفاعی به بافت‌های سالم حمله می‌کند.
• استئوآرتیت یک بیماری است که باعث ساییدگی مفاصل زانو، دست‌وپا می‌شود.
• نقرس یک بیماری است که دلیل بروز آن اسیداوریک است. در این بیماری بیشتر انگشت شست پا درگیر می‌شود.
• لوپوس یک بیماری خودایمنی مزمن است که به‌صورت درد مفاصل بروز پیدا می‌کند.

سنین شایع

وجود کیست بیکر در بین کودکان از سنین 4 تا 7 سال و بزرگسالان از سنین 35 تا 70 سال شایع‌تر است که باز نسبت مبتلا شدن به این عارضه در بین بزرگسالان به نسبت کودکان بیشتر است.

اینکه شما مبتلا به کدام یک از نوع کیست بیکر شده‌اید کار دشواری است و فقط دکترهای فوق تخصص جراحی پا و جراحی مچ پا می‌توانند تشخیص دهند. پس بهتر است هروقت در پشت زانوی خود توده‌ای مشاهده کرده‌اید حتما به یک پزشک مراجعه کنید.

علائم کیست بیکر

وجود کیست بیکر در برخی از افراد بدون علائم است. ممکن است در چنین شرایطی شما فقط درد زانو که به دلیل کیست است را احساس کنید؛ اما دردی که علت آن بیماری است که باعث به‌وجودآمدن کیست شده را احساس نکنید.

پس برای اینکه شما بتوانید منشأ دردهای زانو و کیست بیکر را شناسایی کنید باید حتماً به یک فوق تخصص جراحی پا و جراحی مچ پا مراجعه کنید و چکاپ شوید، زیرا کیست بیکر در ابتدا آن‌قدر کوچک است که به‌راحتی نتوان مشاهده کرد؛ اما در اسکن MRI شناسایی می‌شود.

هرچه کیست بیکر بزرگ‌تر باشد علائم هم بیشتر می‌شود و فرد متوجه وجود کیست در پشت زانوهای خود می‌شود. علائمی وجود دارد که اگر به آن‌ها آگاهی داشته باشید، می‌تواند به‌موقع متوجه‌شدن بیماری و درمان به‌موقع آن کمک زیادی بکند.

علائم این مشکل

• قفل شده زانو
• سفت زدن مفاصل زانو
• درد زیاد در هنگام راه‌رفتن و خم‌کردن زانو (از شدت درد قادر به خم‌کردن زانو نیستید)
• ساق پا کبود می‌شود.
• در اطراف زانوها مایع جمع می‌شود.
• ایجاد توده‌های پر از مایع در ناحیه پشت زانو
• خشک‌شدن زانو و برآمدگی در ناحیه پشت زانو و ورم مفصل
• هرچه فعالیت شما بیشتر شود، درد پای شما هم بیشتر می‌شود.

تشخیص کیست بیکر

در ابتدا بیمار به دکتر فوق تخصص جراحی پا و جراحی مچ پا مراجعه می‌کنید. دکتر درمورد سابقه پزشکی بیمار سؤال می‌پرسد و بعد از آن زانو بیمار را معاینه می‌کند. در این معاینه دکتر سعی می‌کند پشت زانوی بیمار را لمس کند و اگر اندازه کیست کوچک باشد و قابل‌لمس نباشد دکتر زانویی که مشکوک به کیست بیکر است را با زانوی سالم مقایسه می‌کند. همچنین اگر کیست با سرعت بسیار زیادی رشد کند و باعث بروز درد شدید یا تب در بیمار شود، دکتر فوراً آزمایش‌هایی انجام می‌دهد.

معاینه فیزیکی:

در اولین مرحله دکتر یک شرح‌حال از بیمار درخواست می‌کند و درمورد تمام بیماری‌ها و همچنین آسیب‌هایی که به زانوی بیمار وارد شده است سؤال می‌کند، پس از آن توده را لمس می‌کند و به معاینه توده می‌پردازد.

در معاینه فیزیکی دکتر فوق تخصص جراحی پا و جراحی مچ پا زانو را لمس می‌کند، دامنه حرکات زانوی بیمار را تحت‌نظر می‌گیرد و شکل و اندازه توده را برسی می‌کند. دکتر در این مرحله یک نظریه درمورد علت بیماری طرح می‌کند؛ اما برای تأییدیه نهایی آن از بیمار می‌خواهد تا آزمایش‌های دیگری هم انجام دهد.

سونوگرافی:

در آزمایش سونوگرافی دکتر متخصص رادیولوژی از تصویرهای ارگان‌های داخلی که توسط امواجی با فرکانس بالا تهیه شده است استفاده می‌کند و تشخیص خود را برای دکتر فوق تخصص جراحی پا و جراحی مچ پا ارسال می‌کند. این آزمایش‌ها به دکتر فوق تخصص جراحی پا و جراحی مچ پا کمک می‌کند تا دریابد که کیست تشکیل شده در پشت زانوها دارای مواد مایع یا مواد جامد است.

آزمایش تصویربرداری MRI:

در این آزمایش با استفاده از امواج مغناطیسی به جای اشعه ایکس، ارگان‌های داخل بدن را مشاهده و برسی می کنند. در آزمایش تصویر برداری، تصاویر دقیق تری از کیست پشت زانو ارائه می شود و می توان به وضوح کیست بیکر را مشاهده نمود. همچنین از این روش برای تشخیص آسیب های دیگر زانو هم استفاده می شود.

درمان کیست بیکر

در ابتدا دکتر فوق تخصص جراحی پا و جراحی مچ پا سعی می‌کند از روش‌های غیرجراحی اقدام به درمان شما کند. یکی از بهترین روش‌هایی که برای درمان غیرجراحی استفاده می‌شود RICE و خارج‌کردن مایع درون مفاصل است.

روش RICE

REST:

سعی کنید به بدن خود استراحت بدید تا فشار کمی به زانوی شما وارد شود و درد زانوی شما تشدید نشود.

ICE:

روی زانوهایتان حتماً کمپرس یخ بگذارید تا درد شما کاهش پیدا کند فقط دقت کنید که کمپرس یخ را مداوم بر روی زانوی خود نگذارید و در 15 الی 20 دقیقه کمپرس یخ را از روی زانو های خود بردارید.

COMPRESS:

فشارهای وارد شده بر زانو را کاهش دهید تا درد شما کمتر شود و کیست ملتهب نشود.

ELEVATE:

سعی کنید در مواقعی که دراز می‌کشید به کمک یک بالشت پاهای خود را کمی بالاتر از سطح قلب و بدن قرار دهید.

روش کشیدن مایع مفصلی

پزشک فوق تخصص جراحی پا و جراحی مچ پا مایع اضافی درون زانو را با کمک سوزن و سرنگ خالی می‌کند و مایعی که از زانوها خارج شده را برای برسی به آزمایشگاه منتقل می‌کنند.

پس از آن پزشک فوق تخصص جراحی پا و جراحی مچ پا برای کاهش درد زانوها امکان دارد کمی کورتیزون برای شما تجویز کنید که کورتیزون به‌صورت مستقیم به زانوی شما تزریق می‌شود و التهاب زانوی شما را کاهش می‌دهد.

پس از گذشت 24 ساعت بعد از تزریق اثرات دارو نمایان می‌شود و بیمار تا چند روز درد احساس نمی‌کند.

روش جراحی کیست:

اگر انجام روش‌های قبلی کارساز نبود و کیست شما بهبود پیدا نکرد، دکتر فوق تخصص جراحی پا و جراحی مچ پا کیست زانوی شما را جراحی می‌کند.

برای جراحی زانو از روش آتروسکوپی استفاده می‌شود که یک روش کم تهاجمی است و در این روش جراحی، دکتر ابتدا یک برش نازک بر روی زانوها ایجاد می‌کند و سپس ابزاری به نام آتروسکوپ که در انتهای آن یک دوربین قرار دارد را وارد زانو می‌کند تا بتواند کیست را به‌خوبی مشاهده کند و درمان‌های لازم را انجام دهد.

با کمک این روش جراحی آسیب‌های دیگر زانو هم تشخیص داده و درمان می‌شوند، البته زمانی این روش جراحی پیشنهاد می‌شود که کیست به غضروف‌ها آسیب وارد کند.

فیزیولوژی:

فیزیوتراپی برای کاهش درد و تورم استفاده می‌شود و باعث می‌شود که بیماری دیگر دوباره عود نکند. در فیزیوتراپی زانو معمولاً از حرکات آب‌درمانی هم استفاده می‌کنند.

نقاهت بعد از عمل کیست بیکر

طول دوره نقاهت در هر فرد با فرد دیگر متفاوت است و به استقامت بدنی هر فرد بستگی دارد؛ اما اگر شما می‌خواهید که دوره نقاهت شما راحت و کوتاه شود بهتر است به توصیه‌های فوق تخصص جراحی پا و جراحی مچ پا عمل کنید.

• فعالیت‌های سنگین اصلاً انجام ندهید.
• تمام داروها و مسکن‌های که دکتر تجویز کرده است را حتماً مصرف کنید.
• حتماً برای تقویت زانوها در جلسات فیزیولوژی شرکت کنید.
• بعد از عمل جراحی حتماً به‌صورت منظم به دکتر جراح خود برای معاینه مراجعه کنید.

عوارض درمان‌نشدن کیست بیکر

کیست‌ها انواع مختلفی دارند. باید این نکته را در نظر داشته باشید که کیست‌ها خودبه‌خود درمان نمی‌شوند و اگر کیست را درمان نکنیم همیشه درد زانو همراه ما است و زندگی ما را مختل می‌کند.

همچنین کیست به‌تنهایی نمی‌تواند خطرناک باشد؛ اما اگر پاره شود ممکن است مایع درون کیست وارد ساق پا شود و درد شدید را به وجود بیاورد و ملتهب شود. پس بهتر است که این عارضه را جدی بگیرید و حتماً به فوق تخصص جراحی پا و جراحی مچ پا مراجعه کنید و درمان‌های لازم را انجام دهید.

پیشگیری از مبتلا شدن به کیست بیکر

شما می‌توانید قبل از مبتلا شدن به عارضه کیست بیکر، با رعایت یک سری نکات کوچک از مبتلا شدن به این عارضه جلوگیری کنید و دیگر نیازی به مراجعه به دکتر فوق تخصص جراحی پا و جراحی مچ پا ندارید و لازم نیست برای درمان کارهای بسیاری انجام دهید که ممکن است هزینه‌های بسیاری زیادی را برای شما به همراه داشته باشد.

شما فقط می‌توانید با یک زندگی سالم با هزینه کمتر از مبتلا شدن به کیست جلوگیری کنید:

• حتماً از کفش‌های طبی و مناسب استفاده کنید مخصوصاً در زمان پیاده‌روی‌های طولانی‌مدت
• به گرم و سرد کردن قبل و بعد از ورزش حتماً دقت داشته باشید.
• بعد از اینکه زانوی شما آسیب دید حتی اگر یک آسیب جزئی بود از انجام فعالیت‌های سنگین خودداری کنید

نتیجه‌گیری

زانودرد یکی از دردهایی است که می‌تواند در بیشتر فعالیت‌های روزمره ما همچون راه‌رفتن تأثیر بگذارد و فعالیت‌های ما را محدود می‌کند. یکی از دلایل شایع زانودرد وجود کیست در پشت زانو است که به آن کیست بیکر می‌گویند.

این کیست ممکن است خطر جدی به همراه نداشته باشد؛ اما بدین معنی نیست که نباید آن را درمان کنید. زیرا اگر شما به پزشک فوق تخصص جراحی پا و جراحی مچ پا مراجعه نکنید و درمان نشوید ممکن است آسیب‌های بیشتری با زانو و پای شما وارد شود.

در این مقاله ما راهکارهایی برای درمان و پیشگیری از این کیست را بیان کرده‌ایم. امیدوارم توانسته باشیم به شما کمک کنیم و تشکر که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید.