استخوان میخی یا کونئیفرم
بهطورکلی به استخوانهای میخی سه تا از استخوان مربوط به مچ پای انسانها هستند. اسم این استخوانها به ترتیب قرار گرفتن در بدن خارجی، میانی و داخلی نامگذاری شده است. در نظر داشته باشید که این استخوانها بهصورت تقریبی در وسط مچ پا قرار دادهشده است و از عقب بااستخوان ناوسان پا و از جلو بااستخوانهای اول تا سوم کف پا وصل شده است.
بنابراین مفصلهای قسمت ناحیه میانی مچ پا شامل: مفصل تالوناویکولار که اسم عام آن مفصل قاپی-ناوی است، مفصل کالکانئوکوبویید که اسم عام آن مفصل پاشنهای-مکعبی است، مفصل کونئوناویکولار که نام عام آن مفصل میخی-ناوی، مفصل اینترکونئیفورم (مفصل بین میخی)، مفصل کونئوکوبویید (مفصل میخی-مکعبی) و مفصل کوبوییدوناویکولار (مفصل مکعبی-ناوی)
آناتومی استخوان کونئیفرم :
مجموعهای از سه استخوان در ناحیه داخلی پا شامل استخوان میخی است که عبارتنداز استخوان میخی داخلی، استخوان میخی میانی و استخوان میخی جانبی. بنابراین در نظر داشته باشید که این سه استخوان بااستخوان ناویکولار در ناحیه پشت، و بااستخوانهای متاتارسال یک، دو و سه در قسمت جلو رابطه مفصلی خواهند داشت. بنابراین در کنار استخوان میخی جانبی، استخوان مکعبی قرار خواهد داشت. پس بین استخوانهای میخی، میخی داخلی بزرگترین و میخی میانی کوچکترین قرار دارد. در نظر داشته باشید که استخوان میخی داخلی و جانبی جلوتر از میخی میانی قرارگرفته شده است. بنابراین همه استخوانهای میخی در شکل گرفتن شکل قوس عرضی پا همکاری دارند.
استخوان میخی داخلی :
با توجه به اینکه نخستین استخوان میخی، بزرگترین استخوان از هر سه استخوان دیگر است، بنابراین با چهار استخوان مفصل خواهد داشت که شامل استخوان ناویکولار، استخوان میخی میانی و استخوانهای متاتارسال اول و دوم است. بهطورکلی استخوان میخی داخلی برای محل قرار گرفتن دو عضله مهم قوس پا بهعنوان عضلات تیبیالیس قدامی و پرونئوس لونگوس عمل خواهد کرد.
مشخصات استخوان میخی و مفاصل پا
استخوان میخی میانی :
کوچکترین استخوان میخی که معروف به استخوان میخی دوم یا خط میخی میانی است. بنابراین میان استخوانهای میخی جانبی و میانی قرار دارد. پس خط میخی میانی با چهار استخوان مفصل خواهد شد که شامل استخوان ناویکولار، استخوانهای میخی داخلی و جانبی و استخوان متاتارسال دوم است.
استخوان میخی جانبی :
این استخوان که بهعنوان استخوان میخی سوم یا جانبی نیز شناخته میشود. با چهار استخوان که شامل استخوان میخی میانی، استخوان مکعبی، استخوان ناویکولار و استخوان متاتارسال سوم مفصل خواهد شد. در نظر داشته باشید که استخوان میخی جانبی بهعنوان محل متصلکننده دو ماهیچه عمل خواهد کرد؛ پس عضله تیبیالیس خلفی، که بر روی استخوان وارد میشود، ولی عضله فلکسور هالوسیس برویس از آن سرچشمه میگیرد.
شکستگیهای استخوان کونئیفرم:
با در نظر داشتن که شکستگیهای مربوط به استخوان کونئیفرم در ورزشکاران ازجمله آسیبهای رایج بهحساب میآید، بنابراین شکستگی استخوان میخی بهطور قابلتوجهی بسیار نادر است و بسیارکم رخ خواهد داد و در اغلب مواقع به دلیل سقوط کردن شی سنگین روی پا این مشکل رخ خواهد آمد. گاها شکستگی استخوانهای میخی با بقیه شکستگیها یا دررفتگی در قسمت میانی پا خواهد بود. زمانی که با شکستگیهای دیگر رخ دهد، بنابراین استخوان میخی داخلی ممکن است بیشازاندازه استخوان میخی جانبی آسیبدیده باشد. ازجمله نشانههای شکستگی شامل درد و تورم در ناحیه میانی پا ، عدم توانایی تحمل کردن وزن و همچنین تغییر رنگ و کبودی در امتداد کف پا میباشد. با توجه به یک مطالعه و تحقیق انجامشده ، در مدتزمان دهساله، ٣٠ مورد شکستگی خط میخی شناسایی شد که دو سوم آن مرتبط به خط میخی داخلی بود.
انواع مختلف شکستگیهای میخی
بهطورکلی انواع گوناگونی از شکستگیهای استخوان میخی وجود دارد که قطعاً درمان آنها متفاوت خواهد بود که شامل شکستگیهای خارج مفصلی، شکستگیهای داخل مفصلی و همچنین شکستگی جداشده یا بیرونزدگی میشود.
شکستگیهای مفصلی
یا توجه به اینکه در شکستگی خارج مفصلی استخوان کونئیفرم درصورتیکه مفصلها درگیر نباشند، و مقدار کمی جابجایی وجود داشته باشد، درمان را میتوانید بدون هیچگونه عمل جراحی انجام دهید. در نظر داشته باشید که اگر شکستگی داخلی به صور مفصل باشد، به مقدار و همچنین شدت جابهجایی بستگی خواهد داشت، بنابراین در درمان احتمال این مورد وجود دارد که بدون انجام دادن هرگونه عمل جراحی بیمار بهبود پیدا کند. با توجه به اینکه درصورتیکه مقدار جابهجایی که از ٢میلیمتر بیشتر باشد، برای پیشگیری کردن از آرتریت و همچنین هم ترازی مفصل حتماً بیمار عمل جراحی انجام دهد.
با توجه به اینکه شکستگیهای جداشده در استخوانهای میخی نادر است و فقط ٧/١درصد از شکستگیهای میانی پا را شامل میشوند. بنابراین از هشت مورد شکستگی جداشده در استخوان میخی که گفتهشده فقط پنج مورد از این موارد به دلیل ضربه باانرژی بسیار زیاد یا ضربه مستقیم به قسمت میانی پا بوده است و سه مورد دیگر به دلیل انحراف بیشازاندازه حد پا، خم شدن بیشازحد کف پا و همچنین افتادن با پا بهصورت خم شدن کف پا میتواند باشد.
با توجه به اینکه شکستگی در استخوان میخی میانی که اغلب یک آسیب نسبتاً پیچیده شناختهشده است و روی مفصل پا و مچ پا اثر خواهد داشت و کمتر بهعنوان یک آسیب جداگانه رخ میدهد. بنابراین تشخیص به علت ماهیت پیچیده ساختارهای آناتومیک استخوان پا کم دشوار است مخصوصاً شکستگیهای جداشده بدون هیچگونه جابجایی،که احتمال دارد به دلیل تأخیر در درمان، بیماران را نادیده بگیرد. پس وجود یک آسیب پیچیدهتر در استخوانهای اطراف احتمال این وجود دارد که شکستگیهای خط میخی را مخفی کند.
بنابراین شکستگی در استخوان میخی داخلی نیز از گونه شکستگی جداشده و اغلب بدون هیچ گون جابجایی و پایداراست، پس میتوانید آنها را با بیحرکتی ٦ – ٨ هفتهای با گچ گرفتن بهصورت محافظهکارانه درمان را پیش برد. از جهت دیگر، شکستگیهایی که جابجا شدهاند باید بهصورت داخلی ثابت شوند و در صورت اجبار، جااندازی شود، بنابراین امکان جراحی وجود خواهد داشت.
پس جوش نخوردن پس از شکستگی در استخوان میخی داخلی یک مشکل بسیار نادر است و فقط یک مورد شناساییشده است. بنابراین جابجایی قطعههای شکسته شده، ناپایداری خط شکستگی، و بافت نرم ممکن است همگی به جوش نخوردن استخوان کمک خواهد کرد. ممکن است که جوش نخوردن یا حتی در شکستگیهای استخوان میخی میانی هم اتفاق بیفتد، مخصوصاً در شکستگیهایی با قطعههایی که جابهجا شده است.
آناتومی استخوان و همچنین مفصلهای کف پا
بهطورکلی کف پا ا ۲۶ استخوان به وجود آمده است که از دو استخوانی که در پشت پا قرار دادهشده که استخوانهای تالوس و پاشنه نامیده میشود.
پس جلوتر از آن دو استخوان تیمی که ساختهشده از پنج استخوان کوچکتر خواهد بود که به استخوانهای تارس معروف هستند. بنابراین مجموعه این پنج استخوان را پای میانی هم معرفی میکنند که این پنج استخوان شامل زیر است:
استخوان کوبوئید: در نظر داشته باشید که استخوان در جلوی استخوان پاشنه و در قسمت خارجی کف پا قرارگرفته خواهند گرفت.
استخوان ناویکولر : این استخوان در جلوی تالوس و در قسمت داخلی کف پا قرار دادهشده است.
استخوانهای کونئیفرم : با توجه به اینکه اینها سه استخوان هستند که به آنها کونئیفرم های داخلی medial و خارجی Lateral و وسطی Intermediate گفته میشود. بنابراین این سه استخوان در جلوی استخوان ناویکولر قرارگرفته شده است.
سخن پایانی
همانطور که گفته شد بهطورکلی به استخوانهای میخی سه تا از استخوان مرتبط به مچ پای انسانها هستند. بنابراین اسم این استخوانها به ترتیب قرار گرفتن در بدن خارجی، میانی و داخلی نامگذاری شده است. با توجه به اینکه استخوانها بهصورت تقریبی در وسط مچ پا قرار دادهشده است و از عقب بااستخوان ناوسان پا و از جلو بااستخوانهای اول کف پا متصل است.
در این مقاله سعی شد تا تمام نکات مربوط در این مقاله عنوان شود، امیدواریم که بامطالعه کردن این مطالب بهرهمند شده باشید.