عمل رباط صلیبی چگونه انجام میشود؟
برای اینکه بدانیم پزشک متخصص جراحی پا و مچ پا و پزشک فوق تخصص جراحی پا و مچ پا چگونه عمل جراحی رباط صلیبی را انجام میدهند، در ابتدا باید رابط صلیبی و موقعیت آن را بشناسیم. در ادامه به بررسی این رباط میپردازیم.
شناخت رباط صلیبی
در محل مفصل زانو که محل اتصال دو استخوان ران و استخوان ساق پا به یکدیگر است، یک رباط وجود دارد که این دو استخوان را به یکدیگر متصل نگه میدارد و با نام رباط صلیبی شناخته میشود. در حالت کلی وظیفه رباطها نگهداری و اتصال استخوانها به یکدیگر در محل مفصلها است.
رباط صلیبی یکی از رباطهای مهم در محل مفصل زانو است که در فرایندهای حرکتی و ورزشی نقش به سزایی دارد. سلامت این رباط باعث حفظ تعادل و ثبات در محل مفصل به هنگام انجام فعالیت است.
نام دیگری که به ان زانو اتلاق میشود، رباط متقاطع است. رباط صلیبی مفصل زانو دارای دو بخش قدامی و خلفی است. به دلیل شیوه قرار گیری این دو بخش به آن رباط متقاطع نیز میگویند. معمولا بخش قدامی آن اهمیت بیشتری دارد که آسیبهای آن و عوامل ایجاد کننده آسیب در آن را بیشتر خواهیم شناخت.
فعالیتها و عوامل ایجاد کننده آسیب در رباط صلیبی مفصل زانو
عوامل متعددی میتواند باعث آسیب به رباط صلیبی پا شوند و عارضه هایی را ایجاد کنند. غالبا آسیب دیدگی پا برای ورزشکاران رخ میدهد که فعالیتهای ورزشی سنگین و حرکتهای ناگهانی دارند. مثلا در ورزشهایی از جمله فوتبال و بسکتبال و حتی ورزشهای رزمی احتمال آسیب جدی به رباط صلیبی زانو وجود دارد که در نهایت ممکن است باعث الزام به انجام عمل رباط صلیبی شود.
باید بدانیم که آسیب رباط صلیبی هر چند که در ورزشکاران شایع است اما الزاما در ورزشکاران رخ نمیدهد. گاهی ممکن است فرد در حین انجام فعالیت های روزمره خود دچار چنین آسیبی بشود. گاهی زمین خوردن و افتادن و یا تصادف ممکن است باعث چنین مشکلی شود و به عمل رباط صلیبی بینجامد.
برای اینکه در حین فعالیتهای روزمره این مشکل برای شما رخ ندهد باید بدانید که عملکرد زانو تحت انجام رفتارهایی خاص ممکن است مختل شود و باعث بروز مشکل شود. توقف شدید و ناگهانی به هنگام دویدن، پرش و فرود ناایمن، اعمال ضربه به مفصل زانو از جمله مواردی هستند که ممکن است شما را به آسیب رباط صلیبی و در نهایت عمل رباط صلیبی دچار کند.
نشانههای پارگی و آسیب رباط صلیبی زانو
آسیب به رباط صلیبی در بین بانوان شایعتر است. گاهی افراد به هنگام حادثه صدای ترکیدن را در زانوی خود احساس میکنند که میتوان آن را نشانه پارگی رباط صلیبی زانو به شمار آورد.
اگر چه ممکن است به هنگام آسیب چنین علامتی را مشاهده نکنید اما بهتر است پس از مشاهده نشانههای اولیه به پزشک متخصص جراحی پا و مچ پا و یا پزشک فوق تخصص جراحی پا و مچ پا مراجعه کنید تا تشخیص اصلی داده شود و بهترین شیوه درمان برای شما پیش گرفته شود.
دیگر علائم
در صورتی که آسیب به رباط صلیبی زانو شدید نباشد و جزئی باشد ممکن است حتی احساس درد را تجربه نکنید. در صورت آسیب به رباط صلیبی زانو در برخی افراد به هنگام ایستادن و حرکت یا انجام فعالیتهای جسمی درد احساس میشود.
مشکل و ناتوانی در راه رفتن به صورت عادی و همیشگی از نشانههای پارگی و یا آسیب در رباط صلیبی زانو است. اگر در هنگام انجام فعالیت احساس کنید زانوی شما شل شده است و ثبات سابق را ندارد، میتوانید احتمال آسیب را در نظر بگیرید. بهتر است به پزشک متخصص جراحی پا و مچ پا مراجعه کنید تا تشخیص قطعی داده شود و بهترین شیوه درمان را پیش بگیرید.
آسیب به رباط صلیبی زانو باعث میشود که دامنه حرکتی شما محدود شود و توانایی انجام فعالیتهای سابق را نداشته باشید. به هنگام لمس نواحی اطراف مفصل زانو اگر دچار آسیب رباط صلیبی شده باشید، درد را احساس میکنید. پزشک متخصص جراحی ما و مچ پا تشخیص میدهد ک عمل رباط صلیبی برای شما واجب است یا خیر.
آشنایی با انواع آسیب دیدگیها در رباط صلیبی زانو
هنگامی که شما طی یک فعالیت دچار آسیب به رباط صلیبی زانو میشوید، به میزان شدت و ضربه وارد شده به محل مورد نظر شدت آسیب دیدگی نیز فرق میکند. بهترین روش برای تشخیص شدت آسیب مراجعه به پزشک متخصص جراحی پا و مچ پا است تا به بهترین نحو میزان آسیب دیدگی را تعیین کند.
کشیدگی درجه یک
آسیب رباط صلیبی اگر خفیف باشد و رباط فقط دچار کشیدگی شده باشد و پارگی وجود نداشته باشد، از نوع کشیدگی درجه یک به شمار میآید. در چنین حالتی کمی تورم و حساسیت در ناحیه زانو احساس میکنید و درد شدیدی ندارید.
در کشیدگی درجه یک حتی ممکن است هیچ دردی احساس نکنید اما بهتر است به پزشک متخصص جراحی پا و مچ پا مراجعه کنید و تحت درمان قرار گیرید. سعی کنید با مراجعه در اولین فرصت از ابتلا به آسیب مجدد و شدیدتر جلوگیری کنید.
کشیدگی درجه دو
هنگام آسیب به رباط صلیبی زانو اگر تورم بیشتر از حالت قبل شود و عملکرد زانو تحت تاثیر قرار گیرد و مختل شود، کشیدگی درجه دوم رخ داده است. در کشیدگی درجه دو رباط صلیبی تا حدی دچار پارگی خفیف شده است و پارگی کامل ندارد.
کشیدگی درجه سه
در حالتی که شما احساس کنید خونریزی زیر پوستی دارید، رباط صلیبی شما کاملا پاره شده است و کشیدگی درجه سوم رخ داده است. حساسیت زیادی در این حالت احساس میشود و دیگر رباط صلیبی بر حرکات زانو کنترلی ندارد. احساس بی ثباتی و نا پایداری و حتی در رفتگی را در کشیدگی درجه سوم میتوان مشاهده کرد. عمل رباط صلیبی توسط پزشک متخصص جراحی پا و مچ پا و همچنین پزشک فوق تخصص جراحی پا و مچ پا راهی برای درمان این آسیب حاد است.
روشهای غیر جراحی برای درمان آسیب دیدگیهای رباط صلیبی
هنگامی که احساس کردید عملکرد زانوی شما از حالت طبیعی خارج شده است و احتمال پارگی رباط صلیبی وجود دارد حتما به پزشک متخصص جراحی پا و مچ پا مراجعه کنید. تا بر حسب میزان آسیب وارد بر شما، روش درمان را برای شما تجویز کند. دقت کنید که هرگونه اقدام سر خود ممکن است تبعات جبران نا پذیری را برای شما به بار آورد.
کمپرس سرد
اگر آسیب دیدگی خیلی جزئی باشد برای مهار تورم از کمپرس سرد استفاده کنید و سعی کنید به هنگام حرکت وزن خود را روی زانو متحمل نکنید. از عصا استفاده کنید. بستن درست زانو با یک باند الاستیک طبی نیز میتواند روش موثری برای کنترل تورم باشد.
دارو
با تشخیص پزشک متخصص جراحی پا و مچ پا میتوانید از داروهای ضدالتهاب برای کاهش ورم و تورم استفاده کنید. گاهی در صورت درد شدید ممکن است به تشخیص و صلاح دید پزشک داروهای ضد التهاب استروئیدی به زانوی شما تزریق شود. در هر صورت توجه داشته باشید که استراحت دادن ناحیه آسیب دیده مقدم بر هر روش درمانی دیگر است.
فیزیوتراپی
اگر لازم باشد برای شما جلسات فیزیوتراپی در نظر میگیرند. در فیزیوتراپی با انجام حرکات خاصی تحت نظر درمانگر عملکرد زانو را به مرور بهبود میدهید و میتوانید به حالت طبیعی سابق خود باز گردید و فعالیت های روزمره خود را از سر گیرید.
جراحی رباط صلیبی چگونه انجام میشود؟
هنگامی که ضربه وارد بر زانوی شما به قدری شدید باشد که آسیب آن منجر به پارگی کامل شود و پارگی درجه سه رخ دهد، تشخیص پزشک متخصص جراحی پا و مچ پا قطعا عمل رباط صلیبی خواهد بود. جراحان با عمل رباط صلیبی زانو همانند رباط صلیبی مچ پا سعی میکنند رباط را ترمیم کنند تا بتوانید حرکات صحیح و نرمال خود را مجددا انجام دهید.
مرحله یک
هنگامی که پزشک فوق تخصص جراحی پا و مچ پا شما را معاینه میکند و شدت آسیب را تشخیص میدهد، برای تکمیل اطلاعات خود نسبت به شدت آسیب دیدگی حتما میخواهد که عکس رادیولوژی تهیه کنید و پس از آن عمل رباط صلیبی را برای شما انجام میدهد.
مرحله دو
به هنگام عمل رباط صلیبی توسط پزشک متخصص جراحی پا و مچ پا و یا پزشک فوق تخصص جراحی پا و مچ پا ابتدا رباط صلیبی پاره را بر میدارند. پس از برداشتن رباط صلیبی پاره اتوگرافت صورت میگیرد.
مرحله سه
تاندون ها به لحاظ ساختاری و عملکردی شباهت بسیار زیادی به رباط ها دارند. جراح بخشی از تاندون را برای مثال از عضله چهار سر ران بر میدارد و با رباط پاره جایگزین میکند.
مرحله چهار
پس از جایگزینی تاندون به محل آسیب دیده، جراح زمینه را برای شروع روند ترمیم رباط فراهم میکند.. پس از انجام عمل رباط صلیبی فرد به مدت کوتاهی که پزشک متخصص جراحی پا و مچ پا تشخیص میدهد در بیمارستان بستری میشود. پپس از ترخیص از بیمارستلن لازم است مراقبت های لازم را در منزل به جا آورد تا نتیجه جراحی به بهترین نحو ممکن حاصل شود.
توصیهها و مراقبت های لازم بعد از عمل رباط صلیبی
پس از عمل رباط صلیبی و ترخیص از بیمارستان لازم است مراقبتهای در منزل به درستی صورت گیرد تا نتیجه عمل بازدهی بهتری داشته باشد. به درستی دوران نقاهت و ریکاوری را طی کنید تا بتوانید سریعتر به سلامت خود دست یابید.
تعویض پانسمان
به همین منظور لازم است پانسمان به طور منظم و با رعایت اصول ضد عفونی تعویض شود. پس از استحمام سعی کنید رطوبت با پانسمان ناحیه عمل برخورد نداشته باشد. توجه کنید که استحمام تنها با تایید پزشک متخصص جراحی پا و مچ پا که درمان شما را بر عهده دارد مجاز است.
مصرف دارو
دارو هایی که پزشک متخصص جراحی پا و مچ پا برای شما تجویز کرده را به صورت منظم و مرتب استفاده کنید و توصیههای جراح را جدی بگیرید. حتما هنگام حرکت از عصا یا واکر استفاده کنید و به هیچ وجه نباید وزن خود را روی زانو بیندازید. از بالا رفتن پلهها، رانندگی و هر فعالیتی که ممکن است محرک باشد، تا زمانی که پزشک شما مجاز نکند، بپرهیزید.
تغذیه مناسب
رعایت تغذیه مناسب از مراقبتهای ویژه بعد از عمل رباط صلیبی است. زیرا از ابتلا به مشکلات گوارشی و یبوست جلوگیری میکند. به اندازه کافی استراحت داشته باشید تا فرایند بهبود و ترمیم به درستی طی شود. توجه کنید که ورزشکاران حداقل ۸ ماه بعد از عمل رباط صلیبی میتوانند به فعالیت خود بازگردند.
خطرات و ریسکهای عمل رباط صلیبی
میدانیم که هر عمل و اقدامی برای درمان یک آسیب صورت گیرد ممکن است عوارضی را نیز به دنبال داشته باشد. در جراحیهایی مثل عمل رباط صلیبی مهارت و تبحر پزشک متخصص جراحی پا و مچ پا و پزشک فوق تخصص جراحی پا و مچ پا که معالج شما هستند، میتواند به میزان قابل توجهی عوارض احتمالی را کاهش دهد.
لخته شدن خون در ناحیه جراحی میتواند یکی از عوارض جراحی باشد که پزشک معالج با تجویز آسپرین این مشکل را برطرف میکند. در محل عمل تیز ممکن است عفونتهایی ایجاد شود که تجویز آنتیبیوتیکهای لازم قبل و بعد از عمل میتواند آن را کنترل کند.
اگر عمل رباط صلیبی توسط پزشک متخصص جراحی پا و مچ پا و فوق تخصص جراحی پا و مچ پا با تاندون اهدایی صورت بگیرد، ممکن است باعث انتقال عفونت یا ویروس بخ بدن گیرنده شود. آسیب به برخی اعصاب و رگها حین جراحی نیز میتواند از عوارض عمل رباط صلیبی به شمار آید.
کلام نهایی
هنگاهی که طی یک فعالیت خاص احساس کردید که عملکرد زانوی شما دچار اختلال شد، احتمال آسیب به رباط صلیبی وجود دارد. سعی کنید از درمان سر خود اجتناب کنید و سریع به پزشک متخصص مراجعه کنید تا روند درمان شما تخصصی انجام شود.