ورم مفصل چگونه است؟

مهم‌ترین اختلالات و بیماری‌هایی که موجب ورم مفاصل می‌شوند:

• عفونت‌های ویروسی، چرکی در مفصل.
• بیماری متابولیک همچون نقرس.
• روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید.
• آرتروز یا ساییدگی مفصل.

آرتروز یکی از انواع بیماری آرتریت است که یکی از شناخته‌شده‌ترین بیماری‌ها نیز است. این حالت مثال آرتروز مچ پا موقعی اتفاق می‌افتد که مایع غضروفی در بین مفاصل دچار فرسودگی شود که در نتیجه یکی از عارضه‌های این بیماری ساییدگی استخوان‌ها به یکدیگر است.

روماتیسم مفصلی نیز یکی از مهم‌ترین اختلالات و بیماری‌هایی است که موجب ورم مفاصل می‌شود. در این بیماری بافت‌های سالم بدن از طرف سیستم ایمنی مورد حمله قرار می‌گیرد و باعث نابودی غشای مفصل می‌شود. در نتیجه حجم مایعات بین مفاصل افزایش پیدا می‌کند و همین افزایش مایعات در بین مفاصل باعث ایجاد درد و تورم در ناحیه بین مفاصل می‌شود.

بیماری نقرس نیز در حالتی اتفاق می‌افتد که اسید اوریک خون در بدن افزایش یابد و با رسوب، کریستال‌های اسید اوریک در مفصل باعث ایجاد درد و ورم مفاصل می‌شود.

وقتی مفصل دچار آسیب و عفونت شده باشد، یکی از دلایل آن می‌تواند بیماری آرتریت سپتیک باشد. بیماری آرتریت سپتیک می‌تواند بر اثر نفوذ انواع باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها ایجاد شود. نام دیگر این بیماری آرتروز عفونی نیز است. این بیماری می‌تواند هم به صورت حاد و هم به صورت مزمن بروز کند.

علت ورم مفاصل چیست؟

• شکستگی استخوان.
• پارگی تاندون‌ها.
• اضافه وزن.
• در رفتگی یا پارگی مینیسک.
• کشیدگی شدید رباط‌ها در اثر ورزش سنگین.
• بیماری اسپوندیلوز.
• کم کاری تیروئید.
• بیماری لوپوس.
• تب روماتیسمی.
• بیماری سارکوئیدوز.

چه عواملی خطر ورم مفصل را تشدید می‌کند؟

• فعالیت‌های ورزشی سنگین.
• بالا رفتن سن.
• جنسیت.
• آسیب‌دیدگی‌های قبلی مفصل.
• اضافه وزن و چاقی.

اگر شما دچار بیماری ورم مفصل هستید نباید فعالیت‌های ورزشی سنگین را انجام بدهید. حتی ورزش بیش از حد معمول نیز می‌تواند خطر ورم مفصل را افزایش بدهد.

همچنین بالاتر رفتن سن، خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف را نیز افزایش می‌دهد. به همین دلیل افرادی که دارای سن بالایی هستند نیاز به مراقبت بیشتری دارند.

اگر از قبل، مفصل شما دچار آسیب شد نیز باز هم خطر ورم مفصل را تشدید می‌کند. چون بیشتر وزن بدن بر روی پاها قرار می‌گیرد، افرادی که دارای اضافه وزن و چاقی هستند پاهای آنها بیشتر در معرض ورم مفصل قرار می‌گیرند.

ورم مفاصل بسیار دردناک است که می‌تواند نشان‌دهندهٔ یک بیماری جدی باشد. به همین دلیل تشخیص به موقع بیماری التهاب مفاصل بسیار اهمیت دارد، زیرا منجر به تخریب بافت استخوانی می‌شود و اختلالاتی در رشد استخوان را به همراه دارد.

به همین دلیل اگر یکی از علائم زیر را داشتید پیشنهاد می‌شود به کسی که فوق تخصص جراحی پا و مچ پا دارد مراجعه کنید.

ورم مفاصل چه علائمی دارد؟

• قرمزی و احساس گرما در مفاصل.
• سفتی مفاصل.
• احساس درد همراه با ورم مفصل.
• حساسیت در مفصل پس از لمس.
• کاهش توانایی تحرک مفصل.
• تغییر ‌شکل مفاصل به دلیل تورم.

در هنگامی که بیماری تورم مفصل پا برای شما اتفاق افتاد، دقت کنید که ناحیه آسیب دیده در قسمت پا  قرمز می شود و شما در آن قسمت و ناحیه ی اطراف آن احساس گرما می‌کنید.

هنگامی که به آن قسمت دست می‌زنید کمی سفت شده است و حساس به لمس است، یعنی با هر بار لمس کردن ناحیهٔ آسیب دیده، شما احساس درد می‌کنید، حال می‌تواند این احساس درد به طور شدید باشد و یا به طور کم باشد. همچنین دیگر مثل سابق نمی‌توانید مفصل پای خود را حرکت دهید. یعنی با حرکت دادن مفصل، شما با مشکل مواجه می‌شوید.

همان‌طور که در موارد بالا ذکر شد، اگر بیماری ورم مفصل برای شما رخ داد، ابتدا باید به علائم خود نگاه کنید ببینید که چند تا از علائم فوق را دارید و کدام موردها را دارید، سپس برای درمان اقدام کنید. ورم مفصل به علت‌های مختلفی می‌تواند رخ بدهد؛ بنابراین درمان ورم مفصل به علت آن نیز بستگی دارد.

اگر هنوز مطمئن نیستید علائم موجود همراه با ورم در مفاصل نشانه چیست حتماً به متخصص جراحی پا و مچ پا جهت دریافت مشاوره مراجعه کنید.

آزمایش‌های تشخیص ورم مفصل

معمولاً پزشک برای تشخیص علت تورم مفاصل به نتایج تست‌های زیر نیاز دارد:

1. آزمایش خون (برای بررسی بیماری‌های مفصلی).
2. تصویربرداری با اشعه ایکس (برای بررسی وضعیت مفاصل و بافت‌های اطراف آن).
3. تست آسپیراسیون (برای بررسی مایع مفصلی و تشخیص علت ورم مفاصل).

زمانی که شما به پزشک برای درمان مراجعه کردید، در ابتدا از شما یک آزمایش خون می‌گیرند تا خون شما چک شود و در مرحله بعدی با استفاده از اشعه ایکس از ناحیه‌ای که دچار آسیب شد، عکس‌برداری می‌کنند. و در مرحله بعد هم از شما یک تست آسپیراسیون برای بررسی مایع مفصلی می‌گیرند.

با این تست علت ورم مفصل شما مشخص خواهد شد. در نتیجه پزشک با بررسی‌های لازم خود، بهترین راه را برای درمان شما انتخاب خواهد کرد. یعنی در همین مرحله است که پزشک تصمیم می‌گیرد برای درمان شما، از روش عمل جراحی استفاده کند یا از روش‌های دیگری اقدام به درمان نماید.

آیا ورم مفصل فقط در پا رخ می‌دهد؟

پاسخ به این سؤال قطعاً خیر است، چرا که ما در همه جای بدن خود مفصل داریم و ممکن است ورم مفصل در هر جایی از بدن ما رخ بدهد. اما بیشترین تأثیر آن را می‌توانیم در مفصل‌های دست و مفصل‌های پا مشاهده کنیم.

درمان خانگی ورم مفاصل

• استراحت و عدم حرکت آن.
• گذاشتن کمپرس سرد به مدت ده دقیقه رو مفصل متورم.
• بستن مفصل با بانداژ کشی.
• ماساژ مفصل با روغن گیاهی.
• استفاده از داروهای کاهشی درد

استراحت باعث کاهش تورم مفصل و کاهش درد آن می‌شود؛ بنابراین توصیه می‌شود که در طول درمان، حتماً استراحت کافی داشته باشید. تغذیه سالم هم به‌اندازه همان استراحت، تأثیر خود را در درمان دارد؛ زیرا خوردن غذاهای سرشار از ویتامین و مقوی به جوش خوردن سریع‌تر مفصل کمک خواهد کرد.

اگر کمپرس سرد را بر روی ناحیه مذکور قرار دهید، نیز ممکن است برای چند ساعتی، درد شما را تسکین بدهد. و باعث کاهش تورم مفصل و آرامش شما نیز شود. برخی از افراد به اشتباه فکر می‌کنند که استفاده از کمپرس گرم، می‌تواند برای درد و ورم مفصل آن‌ها مفید باشد؛ اما در بعضی از حالت‌های آسیب دیده و التهابی و همچنین حاد، استفاده از کمپرس‌های آب گرم توصیه نمی‌شود.

برای اینکه حالت مفصل پایدارتر باقی بماند باید از بانداژهای کشی استفاده کنید تا مفصل‌ها به صورت ثابت حفظ شوند. بانداژهای کشی را می‌توانید از داروخانه‌ها تهیه کنید.

ماساژ دادن با برخی از روغن‌های گیاهی نیز مثل روغن زیتون و روغن نارگیل و … یکی دیگر از راهکارهای خانگی برای درمان مفصل هستند. در این روش باید مقداری از روغن را بر روی کف دست و یا روی ناحیه آسیب دیده بریزید و سپس برای مدتی مثلاً ۵ الی ٢٠ دقیقه محل آسیب دیده را به خوبی ماساژ دهید.

سخن پایانی

برخی از داروها وجود دارند که علاوه بر کاهش درد شما باعث می‌شوند از التهاب مفصل جلوگیری شود و در واقع به شما کمک می‌کنند، اما مصرف خودسرانه آن توصیه نمی‌شود، مگر با تجویز پزشک معالج و فوق تخصص جراحی پا.

پزشک ممکن است برای کاهش تورم مفصل شما، داروهای موضعی تجویز کند. این داروها بیشتر به صورت کرم یا ژل و یا اسپری هستند که باید روی ناحیه آسیب دیده مورد استفاده قرار بگیرند. استفاده این داروها باعث کاهش التهاب و درد و ورم می‌شوند.